Tag archieven: schulden

Eigen vermogen burger verdampt

Eigen vermogen burger verdampt Dat Nederlanders een spaarzaam en behoudend volkje zijn, mag zo langzamerhand een mythe heten, die naar het rijk der fabelen verwezen dient te worden.
Er mag dan zo'n 250 miljard euro aan spaargeld op de banken staan, Nederlanders springen toch avontuurlijk om met hun geld. Tegenover al dat spaargeld staat namelijk 721 miljard euro aan schulden. Daarvan is grootste deel (€ 625 miljard) hypotheekschuld (zie CBS bericht).

Tegelijkertijd begint het vermogen van de burger aardig te verdampen. De waarde van aandelen en obligaties is zo'n 66 miljard euro kleiner geworden. Wie beleggen ook als appeltje voor de dorst zag, kijkt nu tegen verschrompeld ooft aan. Zuur voor de mensen die hopen hun aandelen in te ruilen als hun huishoudbudget daar om vraagt.

Maar dan is er altijd nog dat spaargeld. Dat verdampt niet zomaar, hoewel dat er vorig jaar voor de IceSave-spaartders wel naar uitzag. Het totale spaartegoed van Nederland staat echter in geen verhouding tot de totale schuld. Je kan wel stellen dat de huishoudens een liquiditeitsprobleem hebben. Zeker als je meerekent dat de meeste hypotheekschulden hoger zijn dan de waarde van de gekochte huizen.

Valt de burger nu om? Nee, zo'n vaart loopt dat niet. Hooguit wordt de burger in zijn bewegingsvrijheid beperkt. Wie, om welke reden ook, van 't Woudt wil verhuizen naar Persingen, zou er wel eens voor moeten kiezen wat langer in 't Woudt te blijven wonen. Omdat het huis alleen tegen een veel te lage prijs van de hand is te doen.
Wie blijft zitten waar men zit en een redelijk inkomen heeft, zal niet snel in liquiditeitsproblemen komen. Of je moet ruim voldoende spaargeld in kunnen zetten om de verhuizing en het verlies aan woningwaarde te bekostigen.

Blijkbaar bereiden mensen zich voor op gebruik van hun spaargeld.
De DNB (De Nederlandse Bank) meldt een opmerkelijke transactie. In februari namen haalden spaarders in totaal 2,9 miljard euro af van hun spaarrekeningen met vaste looptijd. De grootste opname sinds oktober 2001. Het grootste deel daarvan werd gestort op snel toegankelijke spaarrekeningen.
De DNB denkt dat de teruglopende rente op de vaste looptijd-rekeningen daar een oorzaak van is. Maar de DNB vermoedt dat meer mensen nu liever hun geld op liquide vormen van spaargeld zetten. Of de burger voelt nattigheid, òf de burger heeft grootse aankoopplannen.

Ik hou het op het eerste. De burger kiest voor veiligheid. Nog niet van de schok bekomen van vallende banken, lijkt het veiliger snel bij je spaargeld te kunnen. Nu is het spaargeld wel verzekerd. De spaarder kan op het garantiefonds van de banken rekenen. Gaat een bank failliet, dan keert dat fonds nog altijd tot maximaal € 100.000 uit. Vooral kleine spaarders zijn dus niet zomaar de dupe.

De NVB (Nederlandse Vereniging van Banken) wil nu van dat garantiefonds af.
De limiet van € 100.000 moet omlaag en het systeem dat alle banken meebetalen bij problemen, moet vervangen worden door een soort staatsverzekering. De banken betalen daar een premie voor en de staat keert eventuele claims uit. Een voorstel van de Adviescommissie Toekomst Banken. In het leven geroepen om de banken van een beter imago te voorzien.

Fijn imago. Sparend Nederland krijgt een lagere vergoeding en moet de hand ophouden bij de overheid. Die heeft ondertussen al aardig wat in de banken gestoken, waar nog allerminst duidelijk van is, wanneer en hoeveel daar van terugkomt. Zolang er geen bank meer omvalt, zal niemand iets van die gewijzigde regeling merken. Maar als het wel weer gebeurt, is de spaarder de klos.

Ik adviseer de NVB dat voorstel onmiddellijk te verdampen en met een regeling te komen, die de positie sterker maakt, dan die tot nu toe is geweest. Dat zou beter passen in de moreel-ethische verklaring (de Bankierseed), waaraan adviescommissie nog werkt.
Voor zover dat soort codes waarde zullen hebben.

Geef een reactie

Ontwaakt aandeelhouders der aarde

Ontwaakt aandeelhouders der aarde

De staat wordt aandeelhouder van Fortis. Wie is de staat? Is dat de minister van Financiën? Het voltallige kabinet? De koningin?

De staat? Dat zijn wij. Een visie die niet door iedereen wordt gedeeld. Een slogan van socialistische aard, maar die ook van stal wordt gehaald door niet-socialistische bestuurders, als de burger weer eens op de eigen verantwoordelijkheid wordt gewezen.

Nu banken vallen en her en der de staat zich met de financiële markt gaat bemoeien, geniet menig burger toch wat ongerust zijn nachtrust. Ergens hopend op wakkere volksvertegenwoordigers, als Paul Tang (PvdA), die in de Algemene Financiële Beschouwingen de regering er op wijst dat “we uiteindelijk als belastingbetaler de facto aandeelhouder zijn in de grootste financiële instellingen. En bij een aandeel hoort zeggenschap”.

Meer en beter toezicht op de banken, pensioenfondsen en verzekeraars. Meer invloed van de staat om overdadige beloningen aan banden te leggen. En niet alleen voor de groten zorgen, ook op de kleintjes letten: de koopkracht van de pensioenen, het spaargeld en het inkomen van de kleine aandeelhoudertjes overeind houden. De PvdA komt op voor “die trouwe spaarders met relatief kleine vermogens tegemoet te komen. Bijvoorbeeld bij het Belastingplan door de vrijstelling in de vermogensbelasting te verhogen, zodat deze belasting er niet toe leidt dat maandelijkse storting volgend jaar minder waard wordt dan nu”.

Maar goed, de “kleine man” vraagt zich ondertussen af wat-ie moet doen. Wel sparen of juist niet? Het geld van de bank halen? Huis verkopen? Aandelen verkopen? De vertwijfeling groeit. De ingewikkelde informatie wordt slecht begrepen en dus laat men het aan deskundigen en politici over naar de oplossingen te zoeken. Wel zijn een groeiend aantal mensen van mening dat de banken niet met geld van de burger moeten worden geholpen. De malaise is tenslotte niet de schuld van de burger?

Natuurlijk niet. Als je je door een bank een iets te grote hypotheek laat aansmeren, mag je vertrouwen op de deskundigheid van die bank.
Even zo goed mag je verwachten dat de financiële jongens en meisjes deskundig genoeg zijn om de grote smakken geld met een even grote verantwoordelijkheid te beheren. Doen ze dat niet, ja, dan zijn ze schuldig. Dus draaien er ook zelf maar voor op.

Maar is er wel sprake van enige medeplichtigheid. De bankemployees wordt verweten uit hebzucht hun beloningen op te schroeven, meer geld uit te lenen dan er aan onderpand tegenover stond en soms wild en onbezonnen te speculeren.

Die hebzucht valt ook menig burger te verwijten. Natuurlijk wil men een koophuis, ook al ziet men dat er maar iets tegen hoeft te zitten om in de problemen te komen. En als de bank zegt dat je met je creditcard een paar duizend euro rood mag staan, dan gaan aardig wat mensen ook tot het uiterste van de rode marge. Voor een nog breder beeld om real life te bekijken, voor een duurdere vakantie, voor de nieuwste gadget voor mobiele communicatie. Waarom zouden alleen de duur betaalde banktoppers luxe mogen leven? Het is juist fijn dat die banken solidair zijn met de wat minder bedeelden en al die prachtige leningen en beleggingshypotheken hebben bedacht.

Nu blijkt dat er onzorgvuldig is gehandeld om al die hebzucht te financieren, wordt het wel tijd dat de burger zich op zijn positie beraadt. Die mogelijkheid doet zich voor nu de staat zich met de financiële markt gaat bemoeien. De burger mag tenslotte gezien worden als aandeelhouder van de staat en mag wel eens nadenken over de keuzes die men als aandeelhouder heeft gemaakt.

Onder het nu gekozen bewind, heeft de staat de banken te veel speelruimte gegeven. Aarzelend optreden om de topbeloningen aan te pakken. Wel vermaningen uitdelen dat de banken zich wat beter aan de Code Tabaksblat en de Code Frijns te houden, maar echte ingrepen bleven uit.

Nu is de staat van plan geld te lenen om gevallen banken te redden. De aandeelhouders van de staat zouden nu eens wakker kunnen worden en de staat oproepen die leningen uiterst zorgvuldig te besteden.

De aandeelhouders hebben tenslotte hun vertegenwoordigers in het parlement, mogen hun mond opendoen in opiniepolls en het staat hen vrij zelf initiatieven te nemen. Wie morgen weer een ongestoorde nachtrust wil, zal toch echt andere keuzes moeten maken.

Update: Lees ook dit stukje op Sargasso, over VS-burgers die de “bailout” niet zien zitten. Met daarin de aardige opvatting dat de overheid niet de banken te hulp moet schieten, maar de burgers met een slechte hypotheek. Ook een manier voor de saat om haar aandeelhouders tevreden te stellen.

Geef een reactie

Jong geleend …

JongerenschuldenDe aanstaande moeder des vaderlands gaat op een basisschool in Nieuwkoop een gastles geven over lenen. De jeugd gaat zo beroerd met geld om, dat men nu de ontwapenende glimlach inzet, in een offensief om de kinderen op hun eigen verantwoordelijkheid te wijzen.
Volgens het Nibud heeft een kwart van de jongeren tussen 15 en 25 jaar moeite met rondkomen. Twintig procent staat zelfs regelmatig rood. Het aantal jongeren van 18 tot 25 jaar dat bij de schuldhulpverlening aanklopt, stijgt de laatste jaren. Gemiddeld hebben ze dan al zo'n 9000 euro aan schulden weg te werken.

Treurig, maar nu is er hoop. Wat zal Maxima in die gastles de kindertjes voorhouden? Als we naar haar staat van dienst kijken, zijn dit volgens mij goede mogelijkheden:

1. Ze gooit het op de pedagogische toer: “Lenen, kinderen, is een beetje dom”.

2. Als pleitbezorgster voor het microkrediet, komt ze op voor de arme kindertjes: “Microkrediet geeft de armste bevolkingsgroepen kansen en zelfvertrouwen”. Lenen is dus helemaal niet zo erg, als je het maar klein houdt.

3. Als deskundige van de nederlandse cultuur, geeft ze wat wijze lessen: “Een koekje bij de thee, dat hoort erbij. Is de suiker op, leen dan een kopje bij de buren. Maar niet te vaak hoor, want voor je het weet is de koek op”.

4. Of ze spreekt uit eigen ervaring. Geld lenen doe je alleen als je zeker weet dat je een rijke man gaat trouwen.

Wat denk jij? Welke van die vier mogelijkheden gaat ze doceren? Of komt ze met iets verrassend anders, waar heel het land dan weer over valt?

Geef een reactie

Eerste dag van de maand

SchuldenAardig wat mensen krijgen tegen het einde van de maand hun inkomen gestort en op de 1e dag van de volgende maand kijken ze alweer tegen de bodem van de huishoudkas aan. Uitgerekend op die dag presenteert het CBS de beste 1 aprilgrap: de schuld van de overheid is flink gedaald. Hetgeen betekent dat de kredietwaardigheid van de overheid is gestegen.

Dat blijkt alleen te gelden voor de boekhouding van vadertje staat. Menig burger kijkt er anders tegenaan: vorige maand bleek slechts 13 procent van de nederlanders het kabinet kredietwaardig te vinden.

Dat betekent dat een groot deel vindt dat de overheid nog wel wat andere schulden open heeft staan. Belofte maakt ook schuld. En dat betekent dat het kabinet nog een heel regeerakkoord aan schulden heeft weg te werken. Het kabinet heeft nog twee jaar om alle niet gehaalde doelstellingen te verzilveren.
Natuurlijk moeten we het kabinet daar de tijd voor geven, maar misschien tekent zich nu al af dat de begroting aan ambities wat al te optimistisch is opgesteld?

Vraag voor allen die het schip van staat vanaf de wal volgen (de beste stuurlui): Hoeveel beloftes zullen alsnog worden waargemaakt? Of vaart het kabinet op ramkoers en loopt het op de klippen van torenhoge schulden aan niet ingeloste beloften?
Enig idee welke specifieke schulden het kabinet straks nalaat?

Geef een reactie