Tag archieven: taal

VVD leert provincialen een lesje.

KabinetDit prachtige land kan pas aan de burgers worden terug gegeven als iedereen dezelfde taal spreekt. VVD-Kamerlid Van Nieuwenhuizen ziet dat zo: we hebben een prachtig sociaal vangnet, maar als je het Nederlands onvoldoende beheerst, kan je nog zo’n werkloze Fries zijn, je vliegt er wel uit.

Als de VVD zegt iedereen, dan bedoelt de VVD ook iedereen. De VVD discrimineert niet. Wie de bijstand nodig heeft, moet wel een minimum aan Nederlandse taal onder de knie hebben. In Friesland geven ze al jaren een voorbeeld. Je ziet bij Sociale Diensten tweetalige bordjes en brochures. In het Fries en in het Nederlands. Dat is natuurlijk om de import-Friezen te helpen.

Het voorstel van de VVD moet je niet zien als de zoveelste maatregel om elke a-sociaal in het gareel te ranselen. De VVD is niet a-sociaal. De VVD ziet ook wel hoe moeilijk Friezen, Groningers en Limburgers het hebben. En waar ligt dat aan? De taal, natuurlijk! Neem een voorbeeld aan Verhagen, aan Bleker, aan Leers. Okee, je kunt ze niet volgen, maar ze zijn wel te verstaan. En hebben zij geen prachtige banen? Omdat ze vlekkeloos Nederlands praten.

In de acht provincies waar dialecten nog sterk heersen, is de werkloosheid traditiegetrouw iets groter dan in de andere provincies. In 2010 waren er ongeveer 221 duizend werklozen in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Aan 113 duizend mensen werd bijstand verstrekt.

Hoewel het vorige kabinet een wetsvoorstel indiende om de Nederlandse taal in de grondwet op te nemen, met tevens een aparte wettelijke status voor het Fries, is de grondwet nog niet gewijzigd op dit punt. De Raad van State adviseerde negatief over zo’n bepaling, omdat de Raad het een overbodig voorstel vond en als het Fries ook als officiële taal wordt vastgelegd, waarom dan ook niet het Engels en Papiaments? Dat zijn de officiële talen van twee Nederlandse gemeenten.

Dat zaakje loopt nog en zal niet snel worden afgerond, omdat voor grondwetswijzigingen nieuwe verkiezingen nodig zijn. Daar zit de VVD niet op te wachten. Stel je voor dat de partij na een moeizame formatie onverwachts niet in een volgende regering zit. Hoe moet Rutte dan dit schitterende land teruggeven?

Nee, dan maar eerst die werkloze provincialen een lesje leren. Een taallesje. Moeten ze wel zelf doen, want het blijft eigen verantwoordelijkheid natuurlijk. Bijkomend voordeel is dat al de Randstedelingen die ook wel eens uit de bol willen bij het Limburgs carnaval, straks al die Limbo’s ineens verstaan.

Kabinet

We zijn allemaal gedegenereerde negers.

Afstand In de zoektocht‘Waar moet dat heen?’, vandaag aandacht voor de vraag ‘Waar komen we vandaan?’. Een deel der wetenschappers gaat er vanuit, dat het nuttig is te weten wat er was, om goed te kunnen bepalen wat er komen moet. Omzien om ver te kunnen kijken.

Meer specifiek gaan we in op de immer terugkerende vraag: Wie ben ik? Hele volkstammen blijken behoefte te hebben aan een duidelijke identiteit. Het liefst zo eenduidig mogelijk en als het even kan, anders dan anderen. Pessimisten zien daar de ellende uit voortkomen, die mensen elkaar aan kunnen doen. Optimisten zien in onderlinge verschillen een mooie toekomst.

Iedereen zal het snel met elkaar eens zijn, dat de wereld een bonte verzameling van mensen, culturen en talen is. Dat is niet altijd zo geweest. Er waren tijden dat Nederland niet eens bestond, laat staan dat Nederlanders wisten wie ze waren. Nu zijn ze er wel, maar waar kwamen ze vandaan en wat zijn ze eigenlijk?
Het antwoord, dames en heren, luidt: we zijn allemaal gedegenereerde negers.

Dat zit zo. Vroeger was slechts een klein deel der aarde bevolkt. Ergens in Afrika leefden de eerste mensen. Terwijl er toen geen sprake was van een aanlokkelijk sociaal stelsel, trokken toch enkele Afrikanen naar wat nu Nederland heet. Afrikanen staan in de volksmond bekend als negers. Zie hier een deel van het Grote Antwoord. We zijn allemaal negers. Maar gedegenereerd?

Onderzoekers zagen dat zowel in de taal, als in ons DNA de diversiteit afneemt, naar mate men verder van Afrika is verwijderd. Hoe
verder van Afrika, hoe minder taalkundige diversiteit. Zo kennen Zuid-Amerikaanse talen minder klanken dan Aziatische talen en die weer minder klanken dan Afrikaanse talen. Een patroon dat men ook herkent in het DNA. Hoe verder van Afrika, hoe minder menselijke diversiteit.
Dat komt door het zogenaamde ‘stichterseffect’. Uit een gevarieerde bevolking trekken enkelen weg. Dat groepje is minder divers. Het is familie van elkaar of het is een clubje vrienden die onderling met eenzelfde taalaccent spreekt.

Eenmaal ergens gearriveerd, vertrokken ook daar weer clubjes mensen weg, met hetzelfde effect: de diversiteit nam af, naarmate men verder trok.
Dat verlies aan taalklanken, dat verlies aan een rijk geschakeerd DNA, rechtvaardigt de conclusie dat een ieder die ver van Afrika woont, een gedegenereerde neger is.

Diálogo lapsus linguae.

Diálogo lapsus linguae Ken je dat spelletje, waarin je in een paar stappen van een woord een geheel ander woord moet maken? Onze aanstaande koning is daar heer en meester in. Hij wil daar wel het alleenrecht op en waarschuwt zijn volk dat je van een garnaal geen walvis moet maken.
Hij had van een garnaal een klotewoord gemaakt. De koning als hofnar? Was het maar lollig bedoeld. Had hij maar een Mexicaanse getrouwd. Dan had hij zich niet versproken.

Verspreektaal. Geen bestaand woord. De betekenis hangt wel af van de beklemtoning. Verspréken is een taalfoutje maken. Vèrspreken doe je in het buitenland. En dan moet je vreselijk op je woorden letten. Dat heeft de kroonprins aan een ander over gelaten, met
alle gevolgen vandien.

Net nou hier de
Week van de Dialoog woedt, wilde de prins met de Mexicanen in dialoog over het water. Dat werd een diálogo lapsus linguae. Hopelijk verstaan de burgers hier elkaar beter tijdens hun lokale dialogen.
Mooi onderwerp zou de wet op godslastering kunnen zijn. D66 neemt het initiatief om het verbod op godslastering uit het wetboek van strafrecht te halen. God lasteren is grof taalgebruik, vinden sommigen, en dus fout. Anderen menen dat het onder de vrijheid van meningsuiting dient te vallen. Ik meen dat godslastering een abuisje is waar de taal vol van staat. Immers, hoe kun je iets benoemen, dat niet bestaat?

Het kan nog een leuke dialoog worden als de paus in gesprek gaat
met kunstenaars. Nederland wordt vertegenwoordigd door Kader Abdolah en Cees Nooteboom. Hopelijk beheersen zij het Katholieks beter dan de prins het Mexicaans.
Had de prins maar uit de Nederlandse literatuur geput. Een stukje uit Nooteboom’s “Rollende stenen, getijde”, had hij misschien foutloos vertolkt.

Het gaat in Rome lollig worden als de paus zich verspreekt. “Goemogge, meneerr Coos Neetebeem, dankoe voer die poésia”.
Coos Neetebeem? Da’s toch de man van:
Ik ben een God in ‘t diepst van mijn gedachten
En zit in ‘t binnenst van mijn ziel ten troon
Maar verder ben ik helemaal gewoon,
Met haaruitval en spijsverteringsklachten”.

Dat wordt dan een dialogo confusione. “Nee, eerwaarde heiligheid”, begint Nooteboom, “ ik ben Coos niet , ik ben Cees”.
De paus, ineens flink drse P. in, volhardt en leest hem de les over de ongewoonheid van het goddelijke. Kader Abdolah springt bij om Nooteboom uit de brand te helpen. In zijn bekende, metaforisch taalgebruik, wil hij de dialoog een filosofische wending geven: “Kijk, hemelse hoogheid, laten we nu eens god als een garnaal zien”.

De paus ontsteekt in woede, roept de Zwitserse garde erbij, laat de Nederlandse schrijvers afvoeren, en roept in al zijn godentierendheid: ”Goedverdoeme, goedverdoeme, voer ze aan de walvissen!”
In Mexico kon men nog wel lachen om onze hoogheid die een garnaal naar de kloten hielp. Maar als de paus onze schrijvers naar de haaien helpt, verwacht ik dat Maxime Verhagen de paus in een dialogo furioso tot de orde roept.

Stop de lespakketten

Stop de lespakketten

Scholen krijgen van alle kanten lespakketten aangeboden. Staatssecretaris voor Onderwijs, Sharon Dijksma, roept de scholen op de overdosis lespakketten door de papierversnipperaar te halen.

Op het jaarcongres van de sectoren basis- en speciaalonderwijs van CNV Onderwijs, noemde ze dat idee een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid.
De staatssecretaris beoogde de aanwezigen een hart onder de riem te steken door deze praktische tip te geven, die de werkdruk kan verminderen. “Als u tijd heeft, naast het aanleren van de basisvaardigheden, is er niks mis mee om aandacht te besteden aan een lespakket over liefde of fit zijn, maar het gaat er om dat u elf die keuzes maakt“, zo sprak zij het congres toe.
De congresgangers wilden het wel eens over andere keuzes hebben. zoals geld voor leraren en kleinere groepen. Maar dat terzijde.

Het is waar. Niet alleen uitgevers van studiemateriaal, ook belangenorganisaties, goede doelenclubs, energieleveranciers en zelfs banken belagen de scholen met lespakketten. Makkelijk voor de leerkracht. Die hoeft zelf niet bibliotheken en internet af te struinen en met een paar middagen plak- en knipwerk een interessant thema de klas in te gooien.

De prioriteiten liggen volgens Sharon Dijksma echter wel bij de basisvaardigheden taal en rekenen. Gezien de klachten over de taalvaardigheid van mbo-studenten en de povere rekenvaardigheid van aspirant-onderwijzers op de Pabo's, heeft ze daar een punt. Bovendien: wil je het met de kinderen over fit zijn hebben, moeten ze genoeg taal beheersen om je te begrijpen. Wil je ze wat over liefde leren, zullen ze toch echt eerst goed moeten rekenen.

Het is echter nog de vraag of de collega's van Dijksma blij zijn met haar oproep tot onderwijskundige ongehoorzaamheid. Straks vernietigen de scholen ook nog de lespakketten die ministeries zelf graag rondgestuurd zien.
Zo krijgen organisaties op gebied van natuur- en milieu-educatie subsidie van OCW, VROM en LNV om, onder andere lespakketten en leskisten aan te bieden. Keurig vermeld in de nota Natuur- en Milieu-educatie van 2008.

Nog een heel aardig voorbeeldje. Is het niet noodzakelijk dat kinderen ook leren hoe de geest moet waaien? Om Sharon Dijksma te ondersteunen een fris onderwijsklimaat te scheppen, moet haar collega van VROM, milieuminister Cramer, gedacht hebben dat een lespakket ventileren wel een goed idee is. Dus kreeg de GGD subsidie om uit te zoeken of een lespakket kon bijdragen aan het beter ventileren van klaslokalen.

Het kabinet wil teveel van de burgers om basisscholieren middels lespakketten levenswijs te maken. Mijn stelling is dat er zelfs teveel aan de hand is in de wereld dat honderden lespakketten èn het lesrooster van basisscholen en voorgezet onderwijs dat niet kunnen behappen.
Er zullen dus keuzes gemaakt moeten worden. Tot zover heeft staatsecretaris Dijksma gelijk.

Maar welke lespakketten moeten naast taal en rekenen prioriteit krijgen? Lespakket de geldkoffer? In deze tijd zeer toepasselijk. Leer kinderen eerst maar veilig uitgeven, sparen, lenen en beleggen. Of toch maar een pakketje fitness? Of een goed gevulde lesbox over liefde?
Roept u maar!

Lang zullen ze leren

foto van www.amstelveenweb.com Een mens is nooit te oud om te leren. Over wanneer en hoe lang verschillen de meningen behoorlijk.
Minister Plasterk wil de jeugd wat langer op school houden en wordt meteen de les gelezen door, onder andere, zijn coalitiegenoten uit CDA en CU. Zij menen dat Plasterk het onderwijs, alweer, een grote schoffelbeurt wil geven.

Dat is dan weer een voorbeeld van hoe slecht het er voor staat met de taalvaardigheid in dit land. Ik begrijp wel waarom het CDA een motie heeft ingediend om mbo'ers met een grotere taalvaardigheid uit te rusten. Overigens is de motie ingediend in samenwerking met de PvdA. Men kan het wel met elkaar eens zijn om 50 miljoen euro te onttrekken aan het budget voor bestrijding van analfabetisme. De motie is aangenomen en het mbo heeft er wat geld bij om meer taal en rekenen te geven.

Blijkbaar zijn kabinet en 2e Kamer het wel met elkaar eens dat laaggeletterdheid en slecht lezende en rekenende mbo-leerlingen de nodige steun verdienen. Maar men is het blijkbaar niet eens dat een wat langer verblijf op de school dat probleem voor een deel zou kunnen verhelpen.

Nu gaat het Plasterk niet om taal en rekenen alleen. Hij maakt zich zorgen om uitval bij vervolgopleidingen. Als leerlingen te vroeg een keuze voor een bepaalde richting moeten maken, kan dat tot teleurstellingen leiden. Dan maar wat langer leren. Wat ouder, maakt misschien wat wijzer.

De kritiek op Plasterk is onbegrijpelijk. Er is nog steeds een tekort aan hoger opgeleiden. Bovendien vallen bepaalde groepen sneller uit in vervolgonderwijs of ze bereiken dat hoger onderwijs helemaal niet. Daar wil Plasterk wat aan doen.

De Volkskrant wijst op een onderzoek van Maurice Crul (Universiteit van Amsterdam). Hij vergelijkt de situatie in Nederland met die in Duitsland en Frankrijk.
In Duitsland gaan kinderen pas op 6-jarige leeftijd naar school en worden ze op hun 10e al geselecteerd op welk vervolgonderwijs ze moeten volgen.

In Frankrijk gaan de kinderen al op 2,5-jarige leeftijd naar school en pas op hun 15e valt de keuze voor een beroepsgerichte of een algemene stroming. En die verschillen leiden er volgens Crul toe dat in Duitsland maar 7 procent van de tweede generatie Turken de universiteit of hoge school halen en in Frankrijk maar liefst 47 procent dat wel haalt.
Het Nederlandse systeem is niet de allerberoerdste: 28 procent haalt hoger onderwijs.

Maar dat kan dus beter. De keuze die voor 12-jarigen hier gemaakt moet worden, betekent voor de meesten ook meteen dat de toekomst is vastgelegd. Maurice Crul stelt dat er geen totale structuurverandering van ons onderwijs nodig is: “Een brede brugklas, van vmbo-t tot en met vwo, bijvoorbeeld. Die hadden we en die werkte heel goed. En kinderen die naar het voorbereidend beroepsonderwijs gaan, die moeten kunnen stapelen om zo toch hogerop te komen”.

Nu hoeft het onderwijs niet op de schop, als de samenleving en arbeidsmarkt verandert. Iemand die op later leeftijd ontdekt meer of minder in zijn mars te hebben, dan de aanvankelijke schoolkeuze voorspelde, zou op elke moment de gelegenheid moeten krijgen zich om te scholen. Of dat nou op 20, 30 of 50-jarige leeftijd is. Als een mens nooit te oud om te leren is, dan moet een mens ook altijd terug naar school kunnen.

Vrijstelling van arbeid om te leren vraagt heel wat aanpassingen. Die aanpassingen zullen geld kosten, maar ik denk dat een deel van het geld dat nu aan reïntegratieprojecten wordt besteed, voor dit doel kan worden aangewend. En verder is het natuurlijk een keuze die we als samenleving kunnen maken. Onderwijs voor heel je leven. Waarom zou je ontwikkeling vooral tussen 4 en 16-jarige leeftijd moeten plaatsvinden?

Kiezen we niet voor zo'n herinrichting van de maatschappij, dan ben ik van mening dat Plasterk's idee de voorkeur verdient.

Hymnesterie

Zingende vogelHet gaat wel vaker mis als er woorden aan te pas komen. Wat er met taal al niet van wordt gemaakt! Zou de geschiedenis anders gelopen zijn, als we helemaal geen taal zouden hebben ontwikkeld?
Neem bijvoorbeeld het gedoe rond het
spaanse volkslied. Al jarenlang was dat een louter instrumentaal dingetje. Ineens vond het spaanse olympisch comité het nodig tekst toe te voegen. Je weet tenslotte maar nooit of een atleet meer medailles met zingen binnnhaalt dan met hardlopen.

Dus een wedstrijdje uitgeschreven, tekst gekozen en nu wil het comité dat toevoegen aan de spaanse nationale hymne. Gevolkg? Ruzie in Spanje. De regering ziet niks in de aangeboden tekst. Te oubollig en verdacht veel associaties met stukjes geschiedenis waar men liever niet meer aan wordt herinnerd.

Waarom toch overal die moeite om bestaande volksliederen te vervangen door updates? Vorig jaar werd in ons land ook al gezocht naar een vers lied. De publieke omroepen hielden in oktober de week van de democratie, met daarin ook een verkiezing voor een nieuw volkslied. Gewonnen door Frans Bauer (Mijn vaderland). Gelukkig stelde de omroepen geen wetswijziging voor, zoals in Spanje wel het geval is. Daarom hier geen gekrakeel over een liedje.

Nu zijn de meeste volksliederen erg gedateerd. Oude muziek en teksten uit een lang vervlogen geschiedenis, die soms onrecht doen aan de ontwikkelingen die een land heeft meegemaakt, na de invoering van de hymne.
Er is alleen geen update te bedenken, waar je weer eeuwen mee vooruit kan, zonder in algemene, nietzeggende strofen te vervallen. Teksten dus, waar niemand zich echt in vertegenwoordigd zou kunnen zien.

Het idee om alle europese hymnen te vervangen door de nu geldende euro-hymne, zou een oplossing kunnen zijn. Ware het niet dat er nog teveel nationale trots in de weg zit en de keuze nobel maar verkeerd is.
Beethoven's 9e Symfonie is voor 95% instrumentaal. Ook de finale, het vierde deel is voor het grootste deel louter violen, trompetten en pauken. Pas helemaal op het eind verpest Beethoven het door er een tekstje van de duitse dichter von Schiller tegenaan te gooien. De tot dan toe prachtige symfonie eindigt in een geblèr, die de goedbedoelde boodschap in een kakafonie van stemmen ten onder doet gaan. En juist dat fragment is gekozen als het europese volkslied.

Als ik een spanjaard was, zou ik het lied laten zoals het nu is: geen tekst. De muziek zou wel anders kunnen, het klinkt iets te militairistisch, maar het zijn slechts abstracte noten. En abstractie kan door iedereen worden op eigen wijze worden ingevuld. De diskussie over foute of goede noten hebben we lang achter ons. Een noot kan van zichzelf niet goed of fout zijn. Het gebruik ervan wel. Bijvoorbeeld door er teksten aan te plakken.

Woorden. Het zijn er al gauw teveel. Ik zou hier dus eigenlijk moeten stoppen. Toch kan ik het niet laten eens uit te zoeken of er niet een wetsvoorstel haalbaar is, die de tekst van ons volkslied kan verwijderen. Blijven we met een antiek deuntje zitten, maar we zijn verlost van die spaanse koning en dat duitse bloed.
Weet iemand hoeveel handtekeningen een burger nodig heeft voor zo'n wetsvoorstel?