Categoriearchief: Gevolgen klimaatverandering

Zie het zonnig

ZonnelampWij kennen hier een Taskoforce verlichting, die ons massaal aan de spaarlamp moet helpen. Nu is er nog zo'n taskforce: Philips en Bert Koenders.
De minister van ontwikkelingsamenwerking steunt de lampengigant om
de zonnelamp op grote schaal in Afrika te introduceren.

Veel mensen in Afrika hebben nog steeds geen electriciteit. 's Avonds kunnen ze dus niet doorwerken, kinderen kunnen hun huiswerk niet lezen, dus als ze wat worden bijgelicht kan dat een bijdrage aan hun ontwikkeling zijn, zo is de redenering.
Dat kan met de zonnelamp. Hier vooral bekend als tuinverlichting.

Dat zijn mooie ideeën. Met kleine uitvindingen gebruik maken van wat er volop aanwezig is. In Afrika is gebrek aan electra, maar volop zon.
Die zonnelamp is niet de enige vondst om Afrika uit het slop te halen. Want gebrek aan electra wil niet zeggen dat de huishoudens daar de luxe die wij kennen moeten missen.

Op GeenCommentaar las ik dat er een koelkast is die zonder stroom kan. En kent u de stroomloze pc nog? Het CDA wil dat in de ontwikkelingslanden elk kind zijn eigen laptop krijgt. Het liefst de laptop die zelf aangeslingerd kan worden als de batterij leeg is of er geen elctra in de buurt is.
En Siemens heeft
een telefoontoestel ontwikkeld, die niet alleen van biologisch afbreekbaar materiaal is gemaakt, maar ook van een zonnepaneeltje is voorzien en dus geen stopcontact meer nodig heeft.

Al dat soort apparaten zijn dus zuinig in energiegebruik en dankzij de zon kan de Afrikaanse burger dus opstomen naar het soort luxe leventje dat wij hier kennen.
Alleen: waarom blijven wij hier dat stopcontact toch gebruiken? Terwijl minister Koenders convenanten sluit met bedrijven om duurzame oplossingen in de arme landen te ontwikkelen, kan de minister van economische zaken datzelfde toch doen voor soortgelijke produkten hier?

Zeker, een begin is al gemaakt. Zonnepanelen worden weer gesusidiëerd. Maar slechts tijdelijk. Dat schiet niet op. Gooi er wat geld tegenaan om alle apparaten zonnige energie te laten gebruiken. Volgens het KNMI gaan we extreem warmere dagen krijgen aan het einde van deze eeuw. Ik neem aan dat de zon daar mede verantwoordelijk voor is.

Dus ga je scheren in de tuin als de zon daar schijnt. Het zonnecollectortje helpt je aan een gladde bakkes. De waterkoker zet je in de vensterbank bij het keukenraam. De keukenmixer staat op een tafeltje op het balkon. En ga zo maar door.

We moeten het gewoon allemaal wat zonniger inzien.

Chinees gevaar geweerd

TijgermugTerwijl bijna iedereen zich blind staart op de bedreiging voor ons welzijn van een 14 eeuwen oude variant van het joods/christelijke geloof, ziet men aanslagen op onze gezonde democratie uit een andere hoek al gauw over het hoofd. Waarschijnlijk omdat die aanslagen tot nu toe met succes zijn gepareerd. Het kan ook zijn dat men de illusie koestert dat sport verbroedert en het na augustus dus wel afgelopen zal zijn met die aanslagen.

China lijkt wel een biologiosche oorlog te voeren. Niet alleen giftig kinderspeelgoed dreigde de volksgezondheid te ondermijnen, ook de vogelpest en de knokkelkoorts zijn ingezet. Voor de vogelpest geldt nog steeds een hoge staat van paraatheid, maar de knokkelkoorts hoeven we niet meer te vrezen. De tijgermug, binnengekomen op schattige plantjes met de misleidende naam Lucky Bamboo, krijgt geen kans meer de pootjes op neerlands bodem te zetten.

De ingevoerde tijgermug bleek hier goed te kunnen overleven omdat de klimatologische omstandigheden zijn veranderd. Een strenge controle aan de grens blijkt voldoende om het beestje te weren. Op Kamervragen antwoordde minister Klink dat het in quarantaine houden van geïmporteerde bamboeplantjes niet nodig is.
De quarantaine-methode biedt geen garantie dat de tijgermug door de mazen van de grens sluipt. Maar de afspraken met de importeurs werken goed genoeg, dus niemand hoeft meer wakker te liggen van de mug.
Gelukkig maar, want in
Brazilië veroorzaakt de tijgermug inmiddels veel ellende. Vorig jaar maart werd in Paraguay zelfs de noodtoestand uitgeroepen. omdat ruim 14.000 mensen waren besmet.
Ook daar is het opgewarmde klimaat oorzaak van de sterk uitdijende muggenpopulatie.

Terug naar China. Wie hoopt dat het politieke klimaat daar zal verbeteren dankzij het sportieve feestje in augustus, kan bedrogen uitkomen. Nu blijkt dat het vrije westen zich prima kan verdedigen tegen de biologische aanslagen, sturen de Chinezen geen irritante diertjes meer, maar mensen. Die worden wel in quarantaine gehouden door onze immer alerte overheid.
Een golfje van Chinese
asielzoekers overspoelt Ter Apel en Euverem (Lb.). Evenals de tijgermug, hoeven die Chinezen. zo goed als zeker, niet op een verblijfsvergunning te rekenen. Zo erbarmelijk zijn de mensenrechten in China niet, toch?
In een agitprop-achtig bij elkaar geknipt en geplakt
document heeft China trouwens aangetoond dat in het vrije westen die mensenrechten ook niet zo nauw worden genomen. Misschien komen ze nog met een leuk filmpje daarover.

Ondertussen blijft het opmerkelijk dat enige behoedzaamheid nodig is, betreffende chinese importproducten.

Klimaatneutrale zindelijkheid

Luiers

Afgelopen maandag startte niet alleen de 'week van het zwerfvuil opruimen' (zie het schone stukje daarover), ander afval stond centraal bij een prijsuitreiking in Zwolle. Die gemeente laat inwoners elk kwartaal raden hoeveel luiers er zijn opgehaald. De gelukkige winaars van € 150,- euro kwamen uit de wijk De Wipstrik.
Hoeveel vuile luiers die wijk produceert weet ik niet, maar de laatste luierinzameling
in Zwolle was goed voor 95.000 kilo.

Vergis je niet in de omvang van de luierlast. Landelijk bestaat het restafval voor 3 procent uit die troep, een dikke 250 kton. Een peuterrijk gezin weet hoe snel de afvalcontainer is gevuld met peuter's productie.
En dat alleen maar omdat peuterlief de hedendaagse luier zo comfortabel vindt, dat
zindelijk worden lang niet meer zo noodzakelijk is als vroeger. Ooit scrhijnden de katoenen luiers schrijnden zo vreselijk aan baby's billetjes dat het kind rap voor zindelijkheid koos. Met de huidige luiers om, vinden ze het allemaal wel best.

Het gescheiden inzamelen van luiers zou een aardige oplossing zijn. Gemeenten deden er alles aan om ouders daarvan te overtuigen. De luiers van een kind zou zes bomen en 8000 liter water besparen en goed zijn voor energieopwekking, vergelijkbaar met 190 liter diesel.

De inhoud van de gebruikte luiers kan, samen met gft-afval, vergist worden tot compost. De overige materialen kunnen tot papier worden verwerkt en het plastic kan worden verbrand, waarmee energie wordt opgewekt.

Dat ging goed tot vorig jaar. De enige luierverwerker, het amerikaanse Knowaste, kapte er van de een op de andere dag mee. Zonder opgaaf van redenen, maar waarschijnlijk vonden de amerikanen het niet renderen.
Veel gemeenten stopten ook en de berg luiers kwam weer in hun restafval. Maar er waren ook een aantal afvalverwerkers die in dit gat sprongen en nu wordt er weer lustig luiers ingezameld. Voorlopig is het bijna overal nog op experimentele basis. Men is onzeker over de kosten. Wie weet hadden die amerikanen wel gelijk. Veel ouders lijken in ieder geval enthousiast. Nu moet nog blijken of het verwerkingsproces rendabel genoeg kan worden gemaakt.

Nou kan iedereen ook overstappen op afbreekbare luiers. Maar dan zal je altijd zien dat er peuters zijn die een hekel hebben aan biodynamische luiers. Die willen niet rondkruipen in een broekje van maïsvezels, tarwe en houtpulp.
Pardon? Tarwe? Daar is toch een tekort aan? En net als bij de biobrandstoffen kun je de vraag stellen of je wel hele voedselvoorraden op moet offeren aan onzindelijke kindertjes. Niet doen dus (?).

Niet alleen baby's luiers worden apart ingezameld, ook incontenentiemateriaal van verzorgings- en verpleegtehuizen gaan de recycling in. Daarmee wordt meteen duidelijk dat de luierberg voorlopig zal blijven groeien. De vergrijzing, weet u wel?

Nu schijnt het een economisch principe te zijn dat hoe meer er van iets is, hoe profijtelijker het wordt. In dit geval zou luierrecycling toch minstens kostendekkend kunnen worden in de nabije toekomst.

Het zal er wel niet van komen dat mensen verplicht worden klimaatneutraal kinderen te verwekken. En we zullen het zeker tegenhouden als een overheid op de gedachte komt dat ook vergrijzen klimaatneutraal dient te geschieden. Maar klimaatneutraal onzindelijk zijn, daar moeten we nog eens een boompje over opzetten.

Klimaatzandzakken

Woestijm

De verenigde klimaatbeschermers gaan morgen zandzakken voor het parlement leggen. Niet dat door de klimaatverandering de verwachte zeespiegelstijging het Binnenhof dreigt te overspoelen. Nee, men voert symbolisch actie voor een 'dijk van een wet' eist die de beperking van CO2-uitstoot garandeert. Geen afspraken, geen convenanten en gedragscodes, maar een keiharde wet.
Daarin moet worden vastgelegd hoeveel CO2-reductie er per jaar gehaald moet worden. Hoe langer we met zo'n wet wachten, hoe moeilijker het wordt in 2020 de 30 procent broeikasreductie te halen, die het kabinet zich ten doel heeft gesteld. De klimaatwet zou er voor moeten zorgen dat er vanaf nu elk jaar 3 procent minder CO2-uitstoot wordt gerealiseerd. De actievoerders vragen nu geen woorden, maar daden.

Symbolische acties. Wat dat betreft doen de milieu-organsaties niet onder voor het kabinet. De overheid doet vooralsnog meer aan bewustwording, stimulerende woorden en het propageren van gedragscodes, dan aan concrete maatregelen.

De milieuclubs, die geen wetgevende macht bezitten, komen met evenzoveel bewustwording en stimulerende woorden. Iets concreter dan het kabinet zijn ze wel. Bijvoorbeeld door de aanleg van een klimaatbos. Maar ook dat bos heeft vooral symbolische waarde, geeft men ook zelf toe.

Maar laten we daar nou eens niet zuur over doen. Veel mensen doen vreselijk hun best een milieuvriendelijk en klimaatneutraal leven na te streven. Al die kleine beetjes zullen ongetwijfeld de nodige druppels op de gloeiende klimaatplaat betekenen. Mag je dan verwachten dat de gekozen overheid ook eens wat meer presteert?
Veel verder dan ideeën over kolencentrales is die overheid niet gekomen. Oh ja, en natuurlijk de mogelijke verplichting van de spaarlamp.

De invoering van een gedegen klimaatwet is vorig jaar al voorgesteld aan het kabinet, maar er is van die kant in de verste verte nog geen wetsvoorstel te bespeuren. De zandzakken symboliseren dus niet alleen de wens van de milieucoalitie, maar tevens de de dijk van onwil die effectieve maatregelen tegenhoudt.

Zelfopwekking

Centraal Station Stockholm

Openbaar vervoer biedt meer mogelijkheden energie te besparen dan tot nu toe werd gedacht. Wie in Stockholm met de trein gaat, zorgt er straks voor dat rijksambtenaren er warmpjes bij zitten.

Een nieuw te bouwen kantorencomplex gaat de treinreizigers gebruiken om de centrale verwarming te voorzien van warm water. Nu wordt de lichaamswarmte van al die forensen alleen gebruikt voor de verwarming van het station. Ze produceren echter genoeg om ook het nieuwe kantoor te voorzien in 15 procent van de warmtebehoefte.

Ja, mensen gebruiken aardig wat energie, maar ze hebben geen idee wat ze zelf kunnen leveren. De vraag is wel: hoeveel mensen heb je nodig?

De stelling in het artikel van gisteren, dat er alleen nog maar klimaatneutraal gevreeën mag worden, is natuurlijk volslagen ridicuul en dus onhaalbaar. Dan maar doorgefokt, want da's de enige manier om een hoeveelheid menselijke energie op te wekken, die voldoende is voor tal van toepassingen. Sterker nog, zoals ik hier eerder betoogde, zouden we voor onze energiebehoefte geen beroep meer moeten doen op externe bronnen, maar alleen de energie gebruiken die we zelf produceren. Geen olie- en gasboringen meer, geen kolendelving en atoomsplitsing, maar zelfopwekking.

Dat is geen idee van mijzelf. Er wordt al gewerkt aan het vervangen van batterijen door lichaamswarmte, bijvoorbeeld voor de stroom die een pacemaker nodig heeft. En op weblog GeenCommentaar voorzag men al dat als we volgepropt worden met nanodraadjes, we wellicht een gloeilamp aan de praat kunnen houden.

Niet alleen lichaamswarmte, ook lichaamsbeweging kan energie opwekken. Op het weblog Sargasso ging men uitvogelen hoeveel elektriciteit een mens kan produceren. Naar aanleiding van een artikel in Wall Street Journal (wat die jongens daar al niet lezen), waarin werd verkondigd dat iemand op een hometrainer best de lampen in de fitnesszaal kan laten branden.

In dat voorbeeld zit er nog een machine tussen mens en lamp. Maar op de TU in Delft is men al verder. Je laptop wordt van stroom voorzien door met je been heen en weer te zwaaien. Wat me weer terugbrengt naar Centraal Station Stockholm. Zodra de forensen in de trein zitten zijn ze al die energiebronnen weer kwijt. Zo goed is openbaar vervoer dus ook weer niet. Dat wordt dus lopen. Iedereen een accu in zijn rugzakje, lekker lopen van huis naar werk en 's avonds thuisgekomen het ding in de meterkast plaatsen.

Warmte en beweging. Het rendement van die bronnen is lager dan van de bekende vervuilende bronnen. Maar, los van wat zweetdruppels, is het een stuk schoner. Wellicht is de uitvinding van het vuur de grootste vergissing in de evolutie geweest. Had men die vlam nooit ontstoken, dan waren we nu misschien veel verder met technologieën die menselijke warmte en beweging rendabel kan maken. Zo slim zouden we toch wel zijn geweest?

Milieuplan 2008

Milieuplan 2008Continu veranderende berekeningen over klimaatveranderingen,vervuiling en ontbossing. Als een mens al niet gaar wordt van de opwarming, dan toch wel van al die tegenstrijdige berichten. En ondertussen verzinnen de optimisten allerlei oplossingen om vooral door te leven zoals we nu doen, maar met andere energiebronnen en een besparinkje hier en daar.

Sinds de Club van Rome bestrijden de deskundigen elkaar met een berg cijfers, waarvan de enige positieve bijkomstigheid is, dat die cijfers zelf niet zo vervuilend zijn, dat we er al lang aan dood zijn gegaan. Juiste cijfers, verkeerde cijfers, bijgestelde cijfers, we leven nog.

Die conclusie stemt overheden, bedrijfsleven en ook de meeste consumenten vrolijk, want doortastende en effectieve maatregelen kunnen op de lange baan worden geschoven. Er lijken meer slachtoffers te vallen aan honger, oorlog, verkeer en, niet op de laatste plaats, het dagelijkse huishouden. Maar ook ondanks dat geldt: we leven nog.

Nu zijn er ook vuistdikke rapporten die een relatie leggen tussen energiebronnen en oorlog tussen ontbossing en honger, tussen vervuiling en verkeer, tussen opwarming en dagelijks huishouden. In die rapporten staan geen fijne dingen te lezen, maar zelfs zonder ze te lezen kunnen we weten wat het één met het ander te maken heeft. En jawel, we vinden het ook niet leuk dat het voor sommige mensen daarom niet zo'n lolletje is, maar wij leven nog. Althans veel mensen wel.

Veel mensen. De nog alom vigerende boodschap is dat al die mensen zuiniger en schoner moeten leven. Anders gezegd: we willen met veel blijven en moeten de beschikbare energiebronnen en nog resterende schone lucht in veel mindere mate gebruiken. Het is welhaast antiek- communistisch: alles inzetten voor het grote collectief.

Het milieuplan 2008 heeft alles nog eens doorberekend. Zelfs al zou de klimaatverandering een op zichzelf staande cyclus in de natuur zijn, dan blijft het een feit dat elk mens energie en lucht gebruikt. Elk mens meer betekent meer van dat gebruik, inclusief meer vervuiling. Twee poepen immers meer dan één. Reken zelf maar uit wat de riolen hier te verwerken krijgen als we hier in 2030 met 1 miljoen mensen meer leven. Wereldwijd zijn er tegen die tijd zo'n 2 miljard mensen meer.

Er is dus maar één effectieve maatregel: er mag alleen nog met condoom gekonijnd worden. Dat kost wel wat landbouwgrond aan rubberplantages, maar dat wordt door de bevolkingsafname snel terugverdiend.

Er zijn nog twee zaken nodig om dit plan te doen slagen. Ten eerste ontbreekt het ons milieuburo aan een deskundige die even uitrekent hoe groot de bevolking precies moet zijn om van de bodemschatten en omringende lucht gezond te kunnen blijven leven. Zo'n deskundige zit er vast wel onder de lezers, dus kunt u met die gegevens op de proppen komen?

Het tweede wat nodig is: het gelovig deel der bevolking overtuigen dat met condoom er geen risico is dat de terugkeer van jezus op aarde daadoor wordt tegengehouden. Iedereen levert de rubbers in en met de huidige DNA-technieken vist men de verlosser zo uit de inhoud. Dat is dan die ene mens die nog in een reageerbuisje verwekt mag worden, want je weet maar nooit.

Bronnen die ter inspiratie dienden:

Grenswetenschap: Klimaatverandering, zin of onzin? Sargasso: Noodzaak voor betere ontbossingscijfers

Kemphaan en spotvogel verdwijnen.

Kemphaan en spotvogelHet klimaat verandert en de natuur verandert mee. Het CBS meldt dat er steeds minder koudeminnende dieren zullen zijn, als de huidige klimaatverandering doorzet. Geeft niet, want we zullen dan wel meer warmteminnende dieren krijgen.
Koudeminnende dieren zijn bijvoorbeeld de grutto, de velduil, de heikikker en de kemphaan en de spotvogel. Tot de warmteminnende dieren horen onder andere de zandhagedis, vroedmeesterpad en zwarte kraai.
Nu valt een vermindering van de biodiversiteit in de natuur altijd te betreuren. Niet alleen voor de natuur zelf, ook voor de weekendwandelaar die van steeds minder fraais kan genieten in bos, duin en recreatieplas.
Of in het huidige politieke klimaat de zojuist ontstane vermeerdering van de biodiversiteit een aanwinst is, moeten we afwachten. Van de kemphaan zijn we voorlopig nog niet af en de spotvogel houdt moedig vol zichzelf belachelijk te maken. Zou het politieke klimaat er op vooruitgaan als we van deze vogels zijn verlost?
Nee, dat zou ten koste gaan van de levendigheid in het polderlandschap. Niks geen relletjes meer, geen groei- en bloei van ego-partijtjes. De rituele driftdansen om soms luttele centimeters territorium zullen uit het wonderschone beeld van het nederlandse electorale moeras verdwijnen. En wie wil nou de kemphaan inruilen voor de
zwarte kraai of de spotvogel voor de vroedmeesterpad?
Ja, want het politieke klimaat kan wel wat meer warmte gebruiken. De kille kemphaan die rechtvaardigheid verwart met ijzeren rechtlijnigheid is een gevaar voor de biodiversiteit. En de spotvogel die alleen zijn eigen humor kan waarderen is een aanfluiting voor de democratische natuur.
Moeten we ons nu ongerust maken over de CBS-statistieken? Zijn de veranderingen in het politieke klimaat ondertussen zover gevorderd dat de polder binnenkort veranderd zal zijn in een dorre woestijn, waar de
zandhagedis het landschap zal domineren?
Geen idee. De enige hoop is dat de menselijke natuur flexibel en veerkrachtig genoeg is om dat te voorkomen.

CO2 goed voor de pc

KoelkastpcDat je pc een bijdrage levert aan de CO2 uitstoot spreekt vanzelf. Produktie, gebruik en afvalverwerking van het ding dragen aardig bij aan de globale verwarming. Massaal stoppen met computeren zit er niet in. Dat gebeurt pas het zo warm op aarde geworden is dat de pc niet meer te koelen is en dan geeft-ie vanzelf de brui eraan.
Terwijl menig pc-magazine kwistig rondstrooit met koeltips, wordt ondertussen wel onderzoek gedaaan naar een meer verantwoorde koeling van het in aantal groeiende datacenters. Want pc en internet is tegenwoordig één en hetzelfde en al dat virtule vekeer loopt via grote datacenters.
Een datacenter is een gebouw waar een heel stel computers (servers) de hele dag door hard aan het werk zijn om een soepel internet gebruik voor ons mogelijke te maken. Nou geeft 1 pc al aardig wat warmte af, die bij een slechte koeling zichzelf de das om kan doen, dus een heleboel op een paar vierkante meter kunnen elkaar een fikse burn-out bezorgen.
Dat loopt zo'n vaart niet want de koeling van die datacenters is meestal goed verzorgd. Het levert alleen wel problemen op voor het milieu. Vooralsnog wordt er veel gekoeld met water. Er dus koele materie onttrokken aan de omgeving en wordt het weer warm geloosd.
Dat is niet het enige probleem. Waterkoeling is niet alleen een dure oplossing, het kan ook voor meer weerstand zorgen waardoor de servers trager worden. Reden genoeg om naar andere koelmethoden uit te kijken. Een manier waar misschien een frisse toekomst in zit is koelen met CO2. De uitstoot van CO2 kan worden afgevangen en het bedrijf Rittal heeft al een serverprototype ontwikkeld dat met die CO2 gekoeld kan worden. Men hoopt zo ook een bijdrage aan de CO2-vermindering te kunnen leveren.
Nu zoeken de eigenaars van al die datacenters (Google, Microsoft, Yahoo, enz,) op de eerste plaats naar plekken waar men snel en goedkoop aan de benodigde stroom kan komen: dicht bij een windmolenpark in de Eemshaven bijvoorbeeld. Ook voor het koelprobleem zoekt men plekken waar koelvloeistof dicht in de buurt is. In Bergen bouwt Google een nieuw datacenter omdat er een kanaal in de buurt ligt en het koelwater er dus voor het opscheppen ligt.
Maar hoe warm het ook allemaal wordt, het verminderen van dataverkeer zal net zo slecht haalbaar zijn als minder autoverkeer. Zo zit de wereld niet in elkaar, toch? Maar wie weet komen deskundigen net op tijd met de CO2 koeling. Er is nog erg weinig expertise met deze methode, maar de klimaatveranderingen en de steeds strenger wordende eisen om energiegebruik zo frisjes mogelijk te laten verlopen zijn natuurlijk wel een stimulans om daar verandering in te brengen. Zo kan CO2 koeling misschien het ei van Columbus worden en kunnen wij onbekommerd op onze pc doorbloggen. Nu moet ik om wille van het klimaat stoppen, want dit stukje heeft alweer net iets teveel CO2-uitstoot veroorzaakt. Excuses.

Lees meer hierover in CO2 als koudemiddel: revolutie of valse hoop? en Energieverbruik in datacenters.

Alle zegen komt van boven

DaliAch, was alles maar zo simpel als in de langvervlogen tijden waarin bijvoorbeeld de gallische gemeenschap van Asterix en Obelix maar voor een ding bang was: dat de hemel op hun hoofd zou vallen.
Nu hangen er veel complexere gevaren boven ons hoofd. Alle aandacht gaat vandaag naar de CO2-uitstoot die eindelijk tot gevolg heeft dat de overheid de bui al ziet hangen en er 50 miljoen euro voor over heeft om uit te zoeken wat er tegen de te verwachten tropische stortbuien kan worden gedaan. Of het wordt zo heet dat de mussen weer van het dak vallen, waarbij de vraag is of waterrnevelende
koeltorens ons hoofd wel fris kunnen houden, zonder legionella over ons heen te sproeien.
CO-2, fijnstof, storm en regen, legionella, vallende mussen zijn zaken die ons weer op de hemel doen richten. Dat beweert godsdienstsocioloog
Meerten ter Borg in de Volkskrant. We zijn niet meer bang dat de hemel op ons hoofd valt, maar dat we nu door het klimaat naar de verdoemenis gaan. Citaat uit dat artikel:
“Mensen streven niet alleen naar welvaart en comfort, maar ook naar zingeving en het doen van goede werken. ‘De mens heeft de behoefte om te zorgen. In een moderne samenleving wordt die nauwelijks bevredigd. De verzorgingsstaat neemt veel werk uit handen. Daarnaast leven we in een hedonistische cultuur, die mensen prikkelt om individueel genot na te jagen. Bij veel mensen ontstaat dan een schuldgevoel, omdat ze te weinig goed doen’, zegt Ter Borg. Zo ontstaat idealistische energie, op zoek naar kwesties die de moeite waard zijn om voor te vechten. In het recente verleden werden zulke issues vaak aangedragen door links, maar de grote politieke utopieën zijn op sterven na dood. Het vacuüm wordt gevuld door minder gepolitiseerde vraagstukken, waarover ook linkse actievoerders en captains of industry het eens kunnen worden, zoals dierenrechten, milieu en klimaat”(einde citaat).

Minder gepolitiseerde vraagstukken zoals het klimaat? Jawel, iedereen zegt het belang in te zien van milieumaatregelen, iedereen belooft er het nodige aan te doen. Maar vooralsnog wordt er stevig gesteggeld over wie dan wat moet doen en wie het meeste er aan bij zou moeten dragen. Amerika en China wijzen met bechuldigende vingers naar elkaar. Armere landen vrezen dat de rijke landen oplossingen bedenken die ten koste zullen gaan van ontwikkelingslanden. Nog los van het feit dat de huidige milieuproblematiek het gevolg is van eerdere politieke keuzes, kun je niet stellen dat het klimaat een minder gepolitiseerd vraagstuk is.

De opmerking dat mensen individueel genot najagen en dat dan wel een schuldgevoel veroorzaakt is wel interessant. Schuldgevoel is is een prima sentiment om mensen bijvoorbeeld tot klimaatneutraal consumeren te krijgen. Individueel genot mag, mits je maar je vliegreis naar Mallorca afkoopt met een te planten boompje. Een van bovenaf opgelegde maatregel om het vliegverkeer drastisch te beperken is natuurlijk uit den boze.
Alle zegen komt dus niet van boven. Naast alle vuiligheid die tussen hemel en aarde hangt, is het zwerk ook vervuld van normen en waarden die alle verantwoordelijkheid bij de individuele levensgenieter leggen. Gesteld dat alle levensgenieters die verantwoordelijkheid inderdaad op hun schouders nemen en vandaag ineens besluiten de komende 20 jaar nooit meer per vliegtuig te reizen, hoe zou daar van boven op gereageerd worden?

Een wereld van verschil

Vandaag wordt de internationale dag van de biodiversiteit gehouden. Met biodiversiteit wordt bedoeld de verscheidenheid aan levensvormen op onze planeet. De mens heeft tot nu toe zo''n 4 miljoen verschillende levensvormen in kaart gebracht. Biologische onderzoekers denken echter dat er zeker 40 miljoen verschillende soorten moeten zijn. Nederland telt bijna 40.000 verschillende soorten planten en dieren (welek dat allemaal zijn kun je terugvinden in het Nederlands Soortenregister).
Nu gaat biodiversiteit niet alleen over het tellen van bloemetjes en bijtjes. Onderzoekers houden ook in de gaten hoe het gaat met de ecosystemen (leefverbanden) en genetische variatie binnen de soorten.
Biodiversiteit is belangrijk voor het (ons) leven. Zo lezen we op de site van het ministerie van landbouw: ''Soorten en ecosystemen zorgen bijvoorbeeld voor de productie van zuurstof, afbraak van dode dieren en planten, bestuiving van planten (waaronder landbouwgewassen), waterzuivering en het beheersen van plagen. Biodiversiteit betekent voor de mens voedsel, bouwmateriaal, brandstof (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen. Ook leidt wetenschappelijk onderzoek aan biodiversiteit regelmatig tot technologische innovatie, economische vooruitgang en meer welzijn (als het bijvoorbeeld leidt tot nieuwe medicijnen)''.
Op zich is het niet zo erg als er hier en daar eens een soort verdwijnt of een ander soort juist de kop op steekt. Dat gebeurt continu in de natuur en daarom zien we nu geen dinosaurussen meer rondlopen. Maar menselijk handelen heeft zo''n grote invloed op natuurlijke ontwikkelingen dat de biodiversiteit stelselmatig wordt bedreigd. Dat kan nadelige gevolgen voor ons eigen leventje hebben en dus zijn tal van organisaties bezig de biodiversiteit te onderzoeken en bedenken ze maatregelen om het leefklimaat gezond te houden. Daarom dus ook zo''n ''Dag voor de Biodiversiteit'' om mensen er op te wijzen hoe vitaal belangrijk een gevarieerde leefomgeving is.
Op dit moment dreigen wereldwijd zo''n 1 miljoen levenssoorten het loodje te leggen als gevolg van de huidige klimaatveranderingen. Nu zijn er wel eerder soorten verdwenen door klimatologische veranderingen, maar op dit moment gaat dat in zo''n rap tempo dat veel soorten geen kans hebben zich aan te passen. En dus verdwijnen er meer soorten dan goed is voor de diverse ecosystemen. In internationaal verband is men het er onlangs over eens geworden dat menselijk ingrijpen een belangrijke factor bij deze veranderingen is. Volgens de Millenium Ecosystem Assessment (onderdeel van de VN) kan het in stand houden en herstellen van de biodiversiteit ertoe bijdragen dat de nadelige gevolgen van de klimaatverandering beperkt worden.
Betekent dit nu dat u niet zomaar een mier mag doodslaan die uw keuken is binnengedrongen? Moet u het onkruid dat uw gazonnetje verwoest met rust laten? Moet het afgelopen zijn met dagelijks douchen?
Maakt u zich niet ongerust. U hoeft niet te kiezen hoe divers uw leefomgeving moet zijn. Dat doen de internationale organisaties, ministeries en tal van wetenschappers wel voor u. Zij bepalen onder andere wanneer een bedreigde soort beschermd moet worden. Dat wordt bijgehouden op Rode Lijsten. De plant- en diersoorten die hierop staan zijn niet allemaal wettelijk beschermd. Alleen de soorten die genoemd worden in de Flora- en Faunawet moeten met rust worden gelaten. En hoe vervelend het voor u ook is: van de mier moet u dus afblijven. De mug mag vooralsnog volledig worden weggemept.
Maar hoe dan ook: een diertje meer of minder maakt een wereld van verschil voor de kwaliteit van ons leven. Niet de kwaliteit van geld, auto''s en huizen. Wel de kwaliteit van aarde, lucht en water. En dus onze gezondheid. En dus ons voortbestaan. Eén dag aandacht voor de biodiversiteit is echt niet genoeg. Elke dag er rekening mee houden dat wij niet op onszelf staan, maar onderdeel uitmaken van een ecosysteem, dat zonder de aanwezigheid van mensen een stuk beter af zou zijn dan nu het geval is.