Tag archieven: bezuinigingen

De kaasschaaf- en kansenmonitor.

Monitor De crisis biedt kansen. In een artikel van afgelopen woensdag, werden er twee voorbeelden aangedragen. Hopelijk weet jij er meer en krijgen we die hier in de reacties gepresenteerd.Vandaag op GeenCommentaar mijn gastlog (onder het pseudoniem P.J. Cokema) over de kaasschaafeffecten.

De kaasschaaf is een razend populair bezuinigingsinstrument geworden. Rutte zei het al: iedereen zal er wel iets van merken. Niets en niemand wordt gespaard.
2011 zal niet alleen het jaar van de kansen zijn, maar ook het jaar van de kaasschaaf. Per 1 januari sloten bibliotheken hun deuren, haalden gemeenten hun serviceloketten weg en werd het museum voor schriftelijke communicatie gesloten. In het gastlog op GeenCommentaar een opsomming van zaken, waarvan zeker is dat burgers die zullen missen. In het artikel staat een eerste overzicht (exceldocument).

Hier deed ik een oproep aan de lezers kansen te melden. Op GeenCommentaar vraag ik je te melden welke zaken er in jouw omgeving definitief verdwijnen. De kaasschaafeffecten en de crisiskansen worden verzameld in de kaasschaaf- en kansenmonitor (exceldocument). Elke maand wordt de monitor van een update voorzien.

Een eerste ronde door het nieuws, geeft een eerste balans tussen de kaasschaaf en de kansen. Voorlopig is het 16 – 2 , in het voordeel van de kaasschaaf. Maar daar kan natuurlijk verandering in komen. Want crisis en bezuinigingen zijn heel vervelend, zo lezen we in overheidsbegrotingen, maar in dezelfde pamfletten wordt eindeloos herhaald dat deze situatie ook kansen biedt.

Laten we hopen dat het echte kansen zullen worden. Met jouw hulp kunnen we er achter komen wat in 2011 sterker zal zijn: de kaasschaaf of de kansen.Gooi hier in de reacties de kansen die jij ziet. Het liefst kansen die ook waargemaakt worden.
In de reacties op het GeenCommentaar-gastlog, kun je de zaken kwijt die slachtoffer zijn geworden van de kaasschaaf. Het gaat niet om reorganisaties of afslankingen, maar om zaken die echt verdwijnen.

Mede namens GeenCommentaar alvast bedankt voor je medewerking dit jaar.

Geef een reactie

Crisis en kansen

Kansen De crisis biedt volop kansen. Dat zal ook in het nieuwe jaar nog vaak te horen zijn. Hoe lang de crisis duurt weet niemand, maar er schijnt sprake te zijn van een licht herstel. Wie dankzij de crisis kansen ziet, moet snel zijn. Ook de bezuinigingen zouden kansen bieden. Mensen zouden er creatiever van worden.
Het komende jaar gaan we hier op zoek naar die kansen. Wie ziet kansen? Wie pakt kansen? Welke kansen zullen slagen?

Er zijn mensen die een kans zien in grondspeculatie om er mooie dingen mee te doen. Niet dat zijzelf grond opkopen en dat over een tijdje voor een aardige prijs denken te verkopen. Nee, ze speculeren er op dat de lage grondprijzen de kans groter maakt dat hun dromen dit jaar worden gerealiseerd.
In Hoofddorp ziet men kansen voor twee Tweede Huizen. Denkt een Hoofddorper soms de gelukkige bezitter van een compleet huizenpark te worden? Ja, maar niet uit egoïstisch hebzucht. De organisatie Ons Tweede Huis wil woonvoorzieningen creëren voor mensen met een handicap. Woonvormen waar zelfstandigheid en geborgenheid gecombineerd worden.

De directeur van de organisatie besprak in zijn nieuwjaarsspeech de kansen die hij ziet. “Nu de projectontwikkelaars en woningbouwverenigingen het moeilijk hebben als gevolg van de crisis ontstaan er kansen voor Ons Tweede Thuis. Bouwlocaties zijn makkelijker te kopen en de bouwkosten zijn laag. Ons Tweede Thuis grijpt dit moment aan om nieuwe voorzieningen voor wonen en dagbesteding in Amstelveen en Hoofddorp te realiseren”.

Nu gaat dit misschien om één van de meest draagkrachtige zorgverleners. Maar misschien kunnen andere instellingen ook een slaatje uit de crisis slaan en zijn wachtlijsten voor allerlei woonvoorzieningen in de zorg over een jaar verleden tijd.

In Amersfoort droomt men van een eco-eiland, een wijk voor groen en duurzaam wonen. De initiatiefnemers hebben drie jaar geleden de eerste stappen gezet. Men wil een wijk uit de grondstampen met huur- en koophuizen, die “evenveel of meer energie leveren dan ze gebruiken en die gebouwd worden met schone, opnieuw te gebruiken materialen”.
Voor een haalbaar kostenplaatje zijn er vijfentwintig huishoudens nodig, die er willen wonen. Nu heeft men nog maar veertien belangstellenden. Maar een van de initiatiefnemers ruikt een kans: “De kredietcrisis helpt een handje mee. We hebben gezegd dat we het zeker nog moeten hebben over de prijs van de grond”. Betaalbaar maakt haalbaar?

De redactie ziet graag ook jouw kanswaarnemingen tegemoet. Zie je ergens mooie voorbeelden van mensen en organisaties die de kanskaart oppakken in het Crisis Monopoly, gooi het in de reacties.

Udate: Op GeenCommentaar verschijnt vrijdag mijn gastlog over zaken die we gaan missen door de bezuinigingen. De kaasschaafeffecten (exceldocument). Daar kun je in de reacties melden wat er in jouw omgeving allemaal verdwijnt. Alle meldingen over de kaasschaafeffecten en de kansen, worden verzameld in de kaaschaaf- en kansenmonitor (ook een exceldocument).

Geef een reactie

Puinruimen of kruimels vegen?

Kruimeldief De jaarwisseling sukkelt nog wat voort. Met nieuwjaarsrecepties en beste wensen, gaat het land langzaam aan weer over tot de orde van de dag. Waar was die ook weer gebleven?

Oh ja, Rutte wil in zijn regeerperiode 18 miljard bezuinigen om dit land er weer bovenop te helpen. Iedereen zal er wel iets van merken, zei hij vorig jaar nog. Hij rekent er natuurlijk op zijn rit uit te zitten. Of het kabinet de 18 miljard gelijkmatig uitsmeert over de geplande vier jaar, is afwachten. Voorlopig heeft het kabinet de eerste 4,5 miljard nog niet helemaal ingevuld.
Rutte’s gedoogpartner helpt een handje. Schaf al die gemeentelijke nieuwjaarsrecepties af. Dat scheelt al gauw een slok op een borrel en voorkomt natuurlijk matpartijtjes tussen ‘invloedrijke’ PVV’ers en bedienend personeel of aanwezige gasten.

Het puimruimen van de crisisbrokstukken begon al onder Rutte’s voorganger. Puinruimen hield in dat er zo’n 30 miljard (ruim twee keer zoveel als Rutte’s bezuinigingsdoel) aan staatssteun kado werd gegeven aan ABN Amro en Fortis. Voormalig ABN-Amro bestuurder Rijkman Groenink bekende schuld en verklaarde dat die 30 miljard niet eens nodig was. Zijn opvolger Gerrit Zalm flapte er later uit dat de overheid naar die 30 miljard kan fluiten.

Nu gaat Rutte, goede vrind van Zalm, 18 miljard ophalen. Iedereen zal er wel wat van merken. Hij wil er niet grof inhakken, dus hanteert hij de kruimeldief. Met een paar honderdduizend hier en een miljoentje daar, zo zuigt hij alvast 4 miljard bij elkaar.
De gemeenten, al getroffen onder Balkenende, vrezen Rutte’s optimisme en leveren de eerste kruimels al in. Er valt een bibliotheek in Bergen op Zoom. Geen hulde meer voor duurzame diamanten relaties in Oosterhout.
Het kabinet gaat een beetje snoeien in de natuur, hoger onderwijs inkorten en flikt cultuur een kunstje.

De eerste maatschappelijke onrust van 2011 is een feit. Veertigduizend mensen vinden dat de bezuinigingen tegen hun natuur indruist. Dat mogen ze vinden, maar Rutte kan moeilijk een bankrun plegen, om de terugbetaling van 30 miljard staatssteun te realiseren. Dan zou hij zijn eigen wetten overtreden. Een bankrun wordt immers verboden?

Rutte's goede voornemens zijn bekend. Wat zijn uw voornemens voor het nieuwe jaar, als de kruimeldief bij u langskomt?

Geef een reactie

Naar een Kuyper-Thobeckiaanse economie

Kuyper Enthousiast werkt het kabinet Rutte aan restauratie van de economie, die vakkundig door de financiële sector naar de knoppen is geholpen. De maatregelen liegen er niet om. Dat kan ook niet, want die zijn openbaar. Waren ze maar gelekte geheimen. Dan zou er ongetwijfeld anders op worden gereageerd.
Het enige wat ik wel zou willen weten: is er wel goed over nagedacht? Bezuinigen mag nodig zijn, maar is er wel over de gevolgen op langer termijn nagedacht? Als we wat geluiden van de laatste tijd op een rij zetten, dan kunnen we niets anders zeggen dan: ja, daar is heel goed over nagedacht. Het liberaal-christelijk kabinet streeft naar een Kuyper-Thorbeckiaanse economie.

Abraham Kuyper, orthodox gereformeerde staatsman, staat in de geschiedenisboekjes geafficheerd als een man met een warm hart voor de “kleine luyden”. De arbeiders onder hen, hield hij voor zich met weinig tevreden te stellen. Klagende arbeiders vond hij staatsgevaarlijk. Hij aarzelde geen moment speciale wetgeving in te voeren om stakend haven- en spoorwegpersoneel aan te pakken. Dat was zo zijn eigen visie op staatsbemoeienis, waarvan hij zei dat die niet te ver moest gaan.Tussendoor richtte hij nog een schooltje op, waar later menig staatsman gepokt en gemazeld is, de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Johan Rudolph Thorbecke, liberaal en vooral bekend als hervormer van ons staatbestel, wist in beroerde tijden al hoe je de economie een zetje kon geven. Uitbreiding van het spoorwegennet, de aanleg van het Noordzeekanaal en het afschaffen van wat belastingen. Hoewel niet in economische context, sprak hij zich over kunst uit: “De Kunst is geen regeringszaak, in zooverre de Regering geen oordeel, noch eenig gezag heeft op het gebied der kunst”.
Misschien dacht Rutte aan zijn verre voorvader, toen hij besloot afstand te nemen van de kunsten. “Het kabinet wil meer ruimte geven aan de samenleving en het particulier initiatief en de overheidsbemoeienis beperken”, staat in het regeerakkoord (pdf!).

VVD en CDA kennen hun bronnen. Kuyper werkte aan het moreel besef van de burgers. Thorbecke aan de hervorming van het staatsbestel. Beiden zetten de schop onder de economie. De kabinetten Balkenende plaveiden de weg naar het uiteindelijke doel, dat Rutte wil realiseren. Een Kuyperiaans normbesef, gekoppeld aan een liberale stokpaardjes zoals lastenverlichting. De crisis- en herstelwet wordt permanent gemaakt, waardoor het mogelijk wordt extra wegen aan te leggen of te verbreden. De hedendaagse variant van Thorbecke’s verbetering van de infrastructuur.

Hoe werkt dat? Het normbesef, de verantwoordelijkheid en het zelfinitiatief van de burger komt vanzelf in de door Rutte gewenste modus door fiks te bezuinigen. Dat gaat heel praktisch. Op openbare diensten van gemeenten wordt bezuinigd, Wat minder groenonderhoud, wat minder sneeuwruimen. Op zorg- en welzijn wordt bezuinigd, behalve op de handen aan het bed.
De oplossing? Burgers gaan het wegbezuinigde werk zelf doen. Om te beginnen iedereen die door de bezuinigingen in de bijstand terecht komt. Verplicht gras maaien in plantsoenen en koffieschenken in verpleegtehuizen. Een verschuiving in de werkgelegenheid. Verder het stimuleren van mantelzorg en club- en buurthuiswerk zal nog sterker op vrijwilligers moeten draaien.
Naar een economie, waarin heel wat werk weer ouderwets onbetaald verricht zal worden. En wat wel wordt betaald wordt met verlaging van minimumloon en loonmatiging beperkt.

De verwachting is dat het afgekondigde beleid de huidige economie er bovenop zal helpen. Dat is een misleidende boodschap. Om te beginnen gaat het nu steeds een klein beetje beter met die economie, dus met wat geduld komen we er ook wel. Tenzij er nog een crisis bovenop komt, zoals sommigen verwachten.
Het is ook misleidend omdat Rutte en consorten geen boodschap hebben aan de huidige economie. Vooral omdat daar nog teveel staatsbemoeienis in zit verweven en de burger er een normloze, luie consumentenrol in heeft. Maar bovenal omdat de “kleine luyden” weer op hun plek moeten en de staat afstand neemt van de samenleving.

Een onzinnige conclusie? Mwah, ik hoor Rutte bij zijn regeringverklaring nog zeggen: “Wacht op onze daden”. Hij meende een citaat van Cort van der Linden aan te halen, maar het was Thorbecke met die woorden de kritiek pareerde, op zijn pas benoemde eerste kabinet.

Geef een reactie

Een hete december

Protest De kou is even uit de lucht. Of het de warmste winter wordt, moeten we nog zien. Maar het lijkt wel de heetste te worden. Kabinet Rutte en Wikileaks zijn blijkbaar in staat een vuur van actiebereidheid aan te wakkeren.
In augustus schreven we hier nog dat Nederland niet voorop loopt, als het om protestacties gaat. Moeten we dat in deze feestmaand herzien?

In augustus stonden er 13 acties op de teller, waarvan de meesten arbeidsconflicten betroffen. Na de installatie van het kabinet Rutte voeren acties tegen bezuinigingen de boventoon. En kou of niet, de climax ligt in deze maand. Met tien landelijk bekend geworden acties scoort december ver boven het maandgemiddelde van 2,8 acties per maand.
Drie acties gingen nog over arbeidsconflicten, waarvan die bij TNT Post de bekendste is. Bij superkruidenier AH zijn gisteren wilde stakingen uitgebroken. Zes acties waren tegen de bezuinigingen gericht. Eén actie (de cyberaanvallen op websites) vloeide voort uit de Wikileakskwestie, gevolgd door een kleine demonstratie.
De maatschappelijke onrust is deze maand dus een stuk groter dan de arbeidsonrust. Het een kan nog wel met het ander te maken hebben, want bezuinigingen zullen tot verlies van banen leiden.

In dit overzicht (exceldocument!) staat de onrust van 2010 op een rijtje. Daar staan niet alle, meer lokale acties bij. Zo waren er het eerste halfjaar al tal van plaatselijke acties van ambtenaren, burgers en belangenverenigingen, die acties voerden tegen gemeentelijke en provinciale bezuinigingen.
Wat rondneuzend op internet leverde al vrij snel een even grote lijst op. Tel je die acties mee dan zit het maandgemiddelde aan maatschappelijke onrust nu op bijna 6 acties per maand.

Rutte gaat misschien een paar records breken. Hij is de nummer één van jongste premiers. Maar hij is nog maar pas begonnen aan zijn magnus opus, of hij heeft de heetste decembermaand al voor de kiezen. En dat, terwijl de gevolgen van de aangekondigde bezuinigingen nog niet overal voelbaar zijn.

Zijn voorganger Balkenende, kreeg ook al te maken met stijgend ongenoegen. Wat aantal stakingen betreft had hij het echter redelijk rustig. Daarmee staat hij op de zesde plaats, ver achter Willem Drees en nog net boven Den Uyl (zie ook dit artikel uit 2008). Maar aan de acties deden wel steeds meer mensen deel. Wat aantallen actievoerders betreft staat Balkenende nummer één. Boven Lubbers en Den Uyl, ver boven Drees (zie ook het tweede artikel uit 2008).
En dan hebben we het alleen over arbeidsonrust. Acties tegen CO2-opslag, bezuinigingen of de gebrekkige openbaarheid van de diplomatie zijn daar niet meegerekend.

Zal Rutte de grootste maatschappelijke onrust van de laatste 65 jaar over zich heen krijgen?

Geef een reactie

Warme belangstelling voor dakloosheid.

Dakloos December staat al bol van de tradities. Sinterklaas, Kerst, de jaarwisseling en de hoop op een Elfstedentocht. Sinds een paar jaar kunnen we er een traditie aan toevoegen: de belangstelling voor dakloosheid.
Over tradities gesproken: van oudsher mogen daklozen van een brede belangstelling genieten rond de Kerst. De burger wordt buitengewoon genereus en schenkt kerstpakketten, organiseert maaltijden of gaat een dagje met heel het gezin vrijwilligerswerk doen op een van de kerstdagen.
De koude temperaturen genereerde ook altijd enige belangstelling. De pers schreef verhalen over daklozen die kou trotseren of de extra opvang indook.

De trouwe lezer weet dat ik in een daklozenopvang werk. Elk jaar weer kunnen we in deze tijden het journaille aan de deur verwachten. Dit jaar is de belangstelling groter dan ooit. Bijna dagelijks staan er in de kranten berichten over de extra winteropvang die diverse gemeenten hebben georganiseerd.Het wekt dan ook geen verbazing dat de cijfertjesboer, het CBS, ook wat geeft te melden over Neerlands dakloosheid.

We hebben ongeveer 17,5 duizend zwervers. Veel, hè? Toch is dat maar 0,11 procent van de bevolking. Dat haalt het niet bij de 1,47% daklozen die er volgens de VN op heel de wereld zijn. Amerika (0,98%) en heel Europa (0,36%) tellen niet alleen in percentages, maar ook in werkelijke aantallen veel meer daklozen. Landen als Frankrijk, Duitsland. Groot-Brittanië en Spanje verslaan ons landje eveneens met groot gemak. Al gauw zo’n 30 tot 70 duizend meer daklozen. België telt slechts 500 minder daklozen, Zweden heeft er weer zo’n 300 meer.

Die cijfers moeten we niet te nauw (of te ruim) nemen. Elk land heeft moeite de daklozen keurig in beeld te krijgen. Alleen al omdat de definitie van dakloosheid kan verschillen.
De Federatie voor Opvang zegt dat de CBS-cijfers slechts een topje van de ijsberg zijn. Terecht zegt de Federatie dat de warme belangstelling voor daklozen niet moet stijgen als de temperatuur bijna evenredig daalt. De Federatie stelt vervolgens de CBS-telling aan de lage kant is.
Dat heeft te maken met de definitie die in Nederland wordt gehanteerd. Hier hebben we het over dak- en thuislozen. Een term die ik talloze keren moet uitleggen aan buitenstaanders. Want wat is het verschil tussen geen dak boven je hoofd hebben of geen thuis onder je kont?

De Federatie heeft het vorig jaar zelf ook onnodig ingewikkeld gemaakt door juichend te roepen dat er bijna geen daklozen meer op straat zijn. Hebben we dan ook minder thuislozen? Of juist meer?
In de reactie op de CBS-cijfers zegt de Federatie dat een groot aantal mensen op de rand van dakloosheid balanceert. Dat mag ook wel wat beter worden uitgelegd. Niet iedereen is continu dakloos. In de echte zin van het woord. Geen huis, maar op straat. Niet dat we ze daar nog veel zien. Dat klopt, want ze bivakkeren in grote getallen en steeds vaker in de dag- en nachtopvangcentra. Ze hebben dus een maatschappelijk dak boven hun hoofd en zijn dan volgens sommige statistieken niet langer echt dakloos.

De groep thuislozen is aanzienlijk groter. Een thuisloze is iemand zonder sociaal netwerk en die moeite heeft zelfstandig en zonder begeleiding voor zichzelf te zorgen. Een hedendaags stereotype voorbeeld: uw paranoïde schizofrene buurman. Zorgt regelmatig voor overlast. Vervuilt zijn huis of staat ineens van zijn dak te schreeuwen. Net zo vaak tot de hele buurt het wel genoeg vindt en de vele aanklachten tot een gedwongen opname leiden.
De man krijgt een adequate behandeling. Dat wil zeggen: in een week tijd wordt uitgezocht welke pilletjes het best aanslaan. Nog een week wordt bekeken of meneer de pilletjes wel slikt en of ze een beetje helpen. Als dat goed gaat wordt de rest verstrekt, inclusief in afsprakenkaartje waarop staat wanneer hij voor zijn herhalingsrecept moet terugkomen, en meneer mag naar buiten.
Inmiddels is hij wel door de woningbouwvereniging uit zijn huis gezet, wegens de talloze klachten. Dat is één manier om dakloos te worden.

De draaideurdakloze. Soms gaat het een poosje goed en woont hij op zichzelf of in enige vorm van begeleid wonen. Tot de mafkees weer doordraait of zich niet aan de regels kan houden en hij weer op straat staat.
Zo vergaat het ook veel mensen die net geen psychiatrische ziekte hebben. Ook mensen met een zeer lage intellectuele en emotionele intelligentie, vervallen bij herhaling in dakloosheid. Eigenlijk hebben we het over mensen met een chronische ziekte en/of handicap.
Nou zijn er voor tal van chronische aandoeningen uitstekende voorzieningen. Voor de dak- en thuisloze is er de maatschappelijke opvang. Nooit ruim bedeeld met subsidies en waar de komende tijd aardig op bezuinigd gaat worden. Waarom? Omdat alle hulp van de afgelopen jaren toch niet blijkt te werken.
Hebben ze eindelijk geleerd te vegen en te schoffelen, zijn ze nog niet capabel voor een normale baan. Zitten ze eindelijk in een leuke creatieve dagbesteding, gooien zo nog de klei tegen het plafond. En als je daar wat van zegt reageren ze met een grote bek en gaan weer aan de drank en drugs. A-sociale sodemieters zijn het. Met dat gedrag kiezen ze zelf voor armoe en dakloosheid.

Zo zit dat niet. Natuurlijk is het mooi als ze, net als elke andere zieke of gehandicapte, zoveel mogelijk participeren in de maatschappij. Maar net als elke andere chronisch zieke of gehandicapte zijn er specifieke beperkingen, waardoor dat nooit helemaal zal lukken.
De hulpverlening en begeleiding zal anders moeten en dat kan als wordt erkend dat het om chronisch zieke mensen gaat. Of de financiering dan ook beter wordt, valt te betwijfelen. Want we leven in een tijd waarin het lijkt of elke kwaal de schuld van de patiënt zelf is.

Ondertussen bedankt voor alle belangstelling in deze dagen. Leuk dat de gemeente geen doodgevroren dakloze op haar geweten wil hebben. Extra opvang met overwerkend personeel, extra uitzendkrachten en beveiligingspersoneel. Mag ik uw belangstelling ook als al dat extra’s wordt teruggetrokken en de bezuinigingen ons werk in de kou laten staan?

Geef een reactie

Met welke prestaties maak je bezuinigingen ongedaan?

Boerenmelk Boerenland wordt onder water gezet. Uit landsbelang. Boeren zetten land onder melk. Uit eigen belang. Welke van de twee is de grootste maatschappelijke prestatie?

Een overheid zit natuurlijk niet te wachten op protesterend volk. Met de beloofde 3000 man extra politie knuppel je dat zo weer van het Malieveld af, maar zulke taferelen leiden alleen maar tot imagoschade. De overheid wil twee dingen: 18 miljard bezuinigen en 0 imagoschade.
Naast vervelende bezuinigingen komt de overheid dan ook graag op voor bevolkingsgroepen die het toch al zo moeilijke hebben. De boeren bijvoorbeeld.

Het maatschappelijk belang van de Nederlandse boer wordt steeds kleiner. Dat wil zeggen: als het om hun oorspronkelijke functie gaat. Elk nadeel heeft een voordeel. Als een boer minder voort moet ploegen, houdt hij tijd over voor maatschappelijke prestaties. Dat is dus niet het volk voorzien van boter, kaas en eieren. Maar, bijvoorbeeld, landschapbeheer. Goed voor de natuur in het algemeen en de biodiversiteit in het bijzonder.
Afgelopen vrijdag klapte het kabinet uit de ministerraad: De bestaande directe betalingen aan de boeren moeten doelgerichte betalingen worden. Agrariërs worden dan beloond voor prestaties op het gebied van milieu, dierenwelzijn of landschap- en waterbeheer.

Bedoeld wordt dat de Europese subsidies om de boerenstand overeind te houden, direct gerelateerd worden aan maatschappelijke prestaties die juist boeren zouden kunnen leveren.
Maatschappelijke prestaties zijn bijdragen die worden geleverd aan maatschappelijk relevant geachte zaken en tot het werkterrein van een bepaalde sector kunnen worden gerekend. Zo is verbetering van de leefbaarheid van wijken en buurten een maatschappelijke prestatie die woningbouwcoörporaties kunnen leveren. Banken die niet investeren in wapenhandel of door kinderarbeid gedreven industrieën, maar juist in handel die zulke zaken vermijden, leveren daarmee ook een maatschappelijke prestatie.

Het kabinet wil een beloning voor maatschappelijke prestaties van boeren, begin het persbericht uit de ministerraad. Bij het woord ‘beloning’ denk je aan iets extra’s. Dat is hier dus niet het geval. Een deel van de al bestaande subsidies, moeten verstrekt worden als boeren een maatschappelijke prestatie leveren. Een andere manier van compenseren.
Er is land nodig om waterbuffers te creëren, anders krijgen we te vaak en te veel natte voeten. Dan wordt natuurlijk niet de stad onder water gezet, maar hele lappen boerengrond. De boer die daar zijn land voor vrij geeft mag dus ‘beloond’ worden, vindt het kabinet.

Mooi idee, waar wel meer mee kan. Voorbeeldje. Mijn werk bestaat eruit de overlast veroorzakende daklozen van de straat te houden en ze te resocialiseren. Dat is aardig gelukt de laatste jaren, maar er dreigt flink de klad in te komen dankzij gaande en komende bezuinigingen. Nu kan ik aantonen dat we de overlast duurzaam hebben teruggedrongen en dat veel daklozen inmiddels ook even duurzaam een maatschappelijk relevante dagbesteding uitvoeren (uw parken en stoepen waren nog nooit zo schoon). Kunnen we nu een beloning krijgen voor deze maatschappelijke prestaties?
Drie vliegen in één klap. De reeds behaalde doelen kunnen we verbeteren en het voorkomt ontslag van collega’s, waarmee we een bijdrage leveren aan de werkgelegenheid.

Kijk, zo maak je bezuinigingen weer ongedaan. Iemand nog meer ideeën welke maatschappelijke prestaties een beloning verdienen?

Geef een reactie

Het echte nieuwe werken.

Nieuwe werken Vandaag de laatste bijeenkomsten van de Week van het Nieuwe Werken. Een promotiecampagne om het nieuwe werken op te stoten in de vaart der volkeren. Voor wie het nog niet weet: het nieuwe werken betekent werken wanneer je wil en waar je wil.

Het heeft allerlei voordelen. Mensen kunnen files ontlopen, kunnen werk en zorg voor de kinderen combineren, minder werkplekken in kantoren, meer arbeidsvreugde. Goed voor milieu, kostenbesparing voor de werkgever en meer tevreden werknemers.
De nadelen maken veel mensen nog zo huiverig dat dit nieuwe ideaal niet op grote schaal al is ingevoerd. Hoe weet een werkgever dat iemand thuis niet uit zijn neus zit te peuteren? De ict-voorzieningen moeten worden aangepast. En sommige werknemers denken de gezelligheid van de collega’s te missen.

Voorlopig komt men niet veel verder dan flexwerken en neo-kantoortuinen. Flexwerken wordt in mijn organisatie verkocht als een manier om collega’s die van diversiteit houden, de kans te bieden wisselende werkzaamheden aan te bieden. Het is echter een middel geworden om de gaten te vullen, die zijn ontstaan nadat door bezuinigingen collega’s zijn ontslagen en invalkrachten niet meer mogen worden ingezet. Ook de collega’s die niet zo’n behoefte aan diversiteit, hebben worden gedwongen te flexwerken. Verkeerde toepassing van een ideaal.
En ja, niet elk kantoor, niet elke stoel is 24 uur per dag bezet. Maar om dan maar alle werkplekken te verzamelen in een grote hal, opgeleukt met planten, een aquarium en een koffiebar? Je moet dan elke keer onthouden de foto van je gezin mee te nemen, waarmee je jouw plek een eigen tintje gaf.

Het nieuwe werken is vooralsnog een middel om besparingen door te voeren. Besparingen op kosten, op milieu en energie. Het moet ook goedkoop worden ingevoerd, dus komen alleen die baantjes in aanmerking die het minste kosten aan veranderingen in infrastructuur en werkroosters.
Lopende bandwerk past niet in de huidige opvattingen van het nieuwe werken. Leuk als de werknemers een deel van de tijd thuis werken, maar het is niet te doen om de lopende band van de fabriek naar ieders huis te leiden. En we zitten ook niet te wachten op een vuilnisman, die de troep pas ophaalt als hij klaar is met het verzorgen en naar school brengen van zijn kinderen.
Het nieuwe werken is dus alleen voor dat deel der werkenden, dat toch al een comfortabele bureaustoel onder de kont heeft. Creëren we zo niet een nieuwe elite onder de werknemers?

Werken wanneer en waar je wil. Waarom wordt dat principe gekoppeld aan kostenbesparingen en reorganisaties? Waarom kan dat principe niet op zichzelf staan en voor iedereen gelden? Het lijkt mij tenslotte een ideaal dat iedereen wel wil naleven. Eigenlijk zou het echte nieuwe werken niet alleen over wanneer en waar moeten gaan, maar ook over wat. Het werk doen dat je wil.

Dat wordt een rommel, natuurlijk. Ik verwacht niet dat iedereen brood gaat bakken. Bovendien ontstaat er dan een tekort aan kaasmakers. Wat wel kan, is het nieuwe werken in handen van de werkenden leggen. Laat het de mensen op de werkvloer zelf bepalen. Er zijn experimenten bekend waar het uitstekend ging, als mensen zelf de dienstroosters samenstelden.
In de positieve psychologie (zie mijn gastlog op GeenCommentaar) kent men één factor, die mensen tot bevlogen, dus productieve werknemers maakt. Autonomie. Zelfbeschikking over je eigen werk. De term werknemers zou veranderd moeten worden in werkhebbers. Mensen hebben werk aan te bieden. Dat waar ze goed in zijn en dat wat ze graag doen. Bovendien hebben ze zelf prima ideeën over de inrichting van de werkplek, over milieubesparende oplossingen, over kostenbesparingen.

Het echte nieuwe werken is de volledig autonomie van hen die werken.

Geef een reactie

Helden op sukkels

Helden Werken is niet zomaar wat doen. Je moet het ook goed doen. Gaat het fout dan kom je akelig in het nieuws. Dat wil zeggen: de sector of bedrijf of organisatie waar je werkt. De crisis danken we aan “de banken”. Jaarlijks overlijden er nog teveel mensen omdat iets niet goed gaat in “de zorg”. In het nieuws is de menselijke fout geïnstitutionaliseerd.

Begrijpelijk dus, dat de “individuele verantwoordelijkheid” zo vaak ter sprake komt? In welk zorgzaam, efficiënt, foutloos paradijs zullen we leven, als iedereen die verantwoordelijkheid neemt?Wie geen verantwoordelijkheid neemt, draagt schuld. En schuld leidt tot boete. Dat vindt niemand leuk, dus zie je dat mensen geneigd zijn de schuld overal te leggen, behalve bij zichzelf.

Voor alle duidelijkheid: mea culpa! Ik meen een hoog verantwoordelijkheidsgevoel te hebben, ik vind dat ik mijn stinkende best doe op mijn werk, toch maak ik wel eens een fout. En ja, dan zijn de rapen gaar. Als de gemeente niet bezuinigt, werk ik niet onder stress en maak ik geen fout. Als de managers wat meer op de werkvloer rondlopen, zouden ze besluiten nemen waadoor ik geen fouten kan maken. Enzovoorts. Met andere woorden: ik ben best bereid een fout toe te geven, maar de oorzaak van die fout ligt noooooit bij mijzelf.

Hulde dus aan de individuele verantwoordelijkheid? Maar natuurlijk! Als niemand een fout maakt, heeft ook niemand er last van. Van de klaagcultuur blijft dan alleen cultuur over. Wie in een foutloze maatschappij nog klaagt, kan dan terecht verweten worden een mauwende misantroop te zijn.
Geen Youp van ’t Heks meer, die foute helpdesks aan de schandpaal nagelen. Geen rapportenlijstjes meer van beste en slechtste ziekenhuizen. Nooit meer een crisis en iedereen altijd een flinke bonus, omdat iedereen het altijd goed doet.

Zover is het nog niet. Elke dag gaat er ergens wat mis. En dat wordt aangepakt ook. Klagen beschuldigen en straffen is de meest voorkomende methode. Daarnaast de positivistische tegenhanger: beloon de goede voorbeelden. Prijs degenen die met eigen initiatief en verantwoordelijkheid een bijdrage leveren aan de verwezenlijking van het aardse paradijs.
Het ministerie van VWS stimuleert de eigen verantwoordelijkheid en laat het publiek stemmen op de Zorgheld van het jaar. Zorghelden zijn medewerkers in de zorg, die ideeën verzinnen om ondanks de administratieve rompslomp, toch meer tijd te creëren aan het directe patiëntencontact. Tot 22 november kun je op een van de drie genomineerden stemmen.
Belangenvereniging Ypsolon, beloonde het Utrechts Medisch Centrum, voor hun verbeterde begeleiding van familie van patiënten.

Op de hier linksboven afgebeelde sokkel staat een vraagteken. Moet daar nou een schandpaal staan voor de foutenmakers of een standbeeld voor alle helden die het goed doen?
De een zal zeggen: goed voorbeeld, doet goed volgen. Een standbeeld dus. Een ander beweert dat je van je fouten kan leren. Zet de schandpaal dus in het zonnetje. De relativisten op christelijke grondslag zullen wijzen op de balk en de splinter. De nihilisten zullen zeggen: als niets helpt, doe niets.

In een wereld waar zo vaak zaken misgaan, lijkt het percentage helden op sukkels, erg klein. De mensen die het wel goed doen, zijn dus al gauw een held. Dat heldendom vervlakt natuurlijk, als niemand meer fouten maakt. Voorlopig zullen we het met die helden moeten doen. Ook met de helden die hun dagelijks werk gewoon goed doen, ondanks bezuinigingen, ondanks de fouten van anderen.
Ik zet een vraagteken op de sokkel. Waarom hebben zoveel mensen gestemd op politici die nu die “eigen verantwoordelijkheid” prediken om een boekhoudkundig tekort weg te werken? Foute vraag natuurlijk.

Geef een reactie

Bezuinigingen en dilemma's

Daklozen Wat u hier links ziet, kunt u de komende maanden vaker verwachten. In ieder geval in Den Haag. Ik schrijf hier niet zo gek veel over mijn werk. Een van die dagopvanglocaties voor dak- en thuislozen. Vandaag kan ik het niet laten, want de bezuinigingen beginnen hun tol te eisen. Op de eerste plaats van mijn collega’s, maar binnenkort ook van ‘de doelgroep’ zelf.
In Den Haag zijn er twee locaties voor dagopvang. Die locaties kampen sinds twee maanden met personeelstekort. De eerste bezuinigingsmaatregelen zijn een feit. Een vacaturestop, een verbod op het inzetten van uitzendkrachten en alle collega’s met een tijdelijk contract kregen te horen dat die contracten niet verlengd zullen worden. Op de locatie waar ik werk zijn om die reden drie collega’s vertrokken. De laatste ging vorige week weg.

Het betekende elke week het dienstrooster bij elkaar puzzelen. Want ja, er was ook wel eens een collega een paar dagen ziek. Eén keer lukte het niet en hebben we de opvang een paar uur eerder dichtgedaan. Op de andere locatie gebeurde dat nu al vier keer.
Het is duidelijk dat we met de huidige bezetting de opvang niet meer van 8 uur ’s morgen tot 10 uur ’s avond open kunnen houden. Dat is het management ook duidelijk geworden en de volgende maatregel gaat over 2 weken van kracht worden: de avonddiensten worden afgeschaft.
Dat is tamelijk ingrijpend voor mijn collega’s. Hun onregelmatigheidstoeslag dreigt te verdwijnen. Wie een studie, een hobby, oppas voor kinderen of zieke familie heeft geregeld omdat het door de wisseldiensten mogelijk was, kan zijn agenda herzien. We gaan de toko om 4 uur ’s middags sluiten. Dat zou geen probleem voor de doelgroep moeten zijn, want op die tijd gaan de 2 nachtopvanglocaties open.

Voor de daklozen. De thuislozen konden nog tot 10 uur ’s avonds van wat warmte en gezelligheid genieten in onze opvang. Daarna keerden ze huiswaarts. Naar de eenzaamheid van hun kamers, soms onverwarmd. Want er zijn er bij met een mooi schuldhulpverleningstrajekt, Ze krijgen net genoeg leefgeld om van te eten en eigenlijk zouden ze daar ook de electra en gas van moeten betalen. Sommigen kiezen ervoor dat niet te doen, om sneller van hun schulden af te zijn.
Maar er zijn er ook die nog niet in zo’n traject zitten. Zij zijn van elektra en gas afgesloten, als ze schulden bij een van de energieleveranciers hebben. Geen verwarming, koud water.

Wij vangen elke dag ruim 140 mensen op. Vijf jaar geleden kwamen er nog maar 80 tot 90 mensen per dag over de vloer. Twee jaar geleden was dat al gemiddeld 100 per dag. Al twee jaar lang hebben we gemiddeld 2 nieuwe aanmeldingen per week. Minstens 104 per jaar dus. Nu raken er gelukkig ook heel wat mensen weer op het goede spoor. Toch bezoeken er elke maand tussen de 500 en 600 individuen onze opvang. Jaarlijks betekent de hele in- en uitstroom, dat er tussen de 3 en 5 duizend mensen voor kortere of langere tijd ons centrum nodig hebben.

Ondanks die drukte heeft mijn locatie geen dit jaar geen verlies gedraaid, hetgeen van andere hulpverleningsprojecten niet gezegd kan worden. Toch gaat onze werkgever tot pijnlijke maatregelen over. Ten eerste omdat de totale organisatie al in oktober door het gemeentelijke budget heen was en de gemeente niet wenst bij te spijkeren. Ten tweede omdat de gemeente voor volgend jaar een bezuiniging van minimaal 7, maximaal 12 procent heeft aangekondigd. En dan moeten de gevolgen van Rutte’s bezuinigingen nog volgen.

Maar wat is nu het dilemma? Wel, aan het besluit de openingstijden in te krimpen, heb ik zelf meegewerkt. Een ander optie was de bezetting van drie collega’s terug te brengen naar twee per dienst en het aanbod van diensten en ondersteuning te minimaliseren. Daar ben ik fel op tegen. Niet alleen de drukte, ook het complexe karakter van de doelgroep, maakt het werk zwaar en regelmatig onveilig. Dat hebben we altijd goed kunnen aanpakken met teams van drie mensen.
Ook al zou het aanbod geminimaliseerd worden (minder handelingen), dan nog zal het druk blijven en vallen complexe en soms gevaarlijke situaties niet te vermijden.

Als we minder lang open zijn, kan de bezetting van drie collega’s overeind blijven. Dat punt heb ik dus gewonnen. Maar daardoor verandert het privéleven en de inkomsten van mijn collega’s wel. En erger: de dak- en thuislozen worden eerder de kou in gestuurd.
Nu kan dit besluit het “beste van het slechtste” worden genoemd. Maar dit voelt niet goed. Eén ding is duidelijk: aan bezuinigingen en onplezierige maatregelen valt niet te ontkomen. Alle verzoeken om ons centrum te sparen zijn afgewezen door de gemeenten en de hoogste leiding van onze organisatie. Toch twijfel ik al dagen over het vorige week genomen besluit, dat mede was ingegeven door mijn standvastigheid niet te torenen aan de teamomvang per dienst.

Morgen bespreken we met het hele team deze nieuwe maatregel. Ik ben benieuwd naar de reacties van de collega’s. Ik hou mijn hart vast voor de reacties van de cliënten, als die daarna het nieuws te horen krijgen.

Excuses voor het lange stuk, maar ik moest het even kwijt.

Geef een reactie