Categoriearchief: Diversen

Publieke privacy.

Publieke privacy

Heb je in de publieke ruimte recht op enige privacy? Stel je loopt te winkelen en je wordt aangesproken door een frisse jongeman, in een flitsend jasje, die ineens roept: “Hé, daar hebben we meneer Jansen uit de Huppeldepupstraat! Alvast gefeliciteerd met uw verjaardag volgende week, meneer Jansen! Ik heb hier iets leuks voor uw verjaardag. Ik dacht dat u op zoek bent naar een alweer-een -nieuw-dingetje, toch?”
Als die jongeman nou je neefje of je buurman is, zou het nog kunnen. Maar die gozer is een wildvreemde! Hoe kan hij nou weten wie je bent en dat je inderdaad graag dat nieuwe dingetje wil hebben?

Kan dat? Nee, dat kan niet. Is het mogelijk? Ja, het zou zomaar kunnen.
Een trend in de commercie is persoonlijk gerichte reclame. Dat werkt alleen als men het nodige van je weet. Zolang men daarbij gebruik maakt van studies naar kenmerken van doelgroepen, ben je nog een redelijk anoniem lid van een afgebakende groep. De gebruikelijke, doorsnee reclame wordt op je losgelaten.
Nu al wordt die doorsnee reclame wel meer en meer persoonlijker geadresseerd. Reclamefolders met je naam en adres kennen we al. Noviteiten zijn boodschappen naar je e-mail of mobieltje sturen. Daarvoor moet men minstens je persoonlijk e-mail adres of telefoonnummer hebben. Die gegevens zijn makkelijk op te sporen, maar dan weet men verder niet gek veel over je doen en laten.

Dat is voor de commercie niet genoeg. Dankzij technieken als gezichtsherkenning, gedragsanalyses met behulp van bewakingscamera's, biometrische profilering en het natrekken van onze winkelgewoontes wordt het steeds makkelijker onze hoogst persoonlijke trekjes te onthullen. Het kan voor een fabrikant van papieren zakdoekjes interessant zijn te weten dat jij een notoire neuspulker bent.
Het zou zomaar kunnen dat je een reclamebord bekijkt en ondertussen de neus vingert. Waarop het reclamebord ineens tegen je zegt: “Als u dat nou eens met ons frisse tissue doet? Veiliger voor uw neus en de rest van de straat hoeft niet mee te genieten van uw vieze nagels”.
Je dacht even een momentje voor jezelf te hebben, maar camera's, verbogen in het reclamebord, hebben je in de smiezen. De camera herkent bekend gedrag en de computer koppelt dat aan een vooraf opgenomen boodschap.

Volgens een artikel op BBC News behoort dat in de toekomst tot de mogelijkheden. De technologie is er al. Het Japanse bedrijf NEC verkoopt techniek voor gezichtsherkenning, die het mogelijk maakt te bepalen wat voor reclame er op een digitaal billboard verschijnt, afhankelijk van de kenmerken van de passant, zoals leeftijd en sekse.
In Duitsland experimenteert men met camera's in straatreclame om de emotionele reacties te registreren van passanten die een blik op het geadverteerde werpen. Uiteraard met de bedoeling daar nieuwe marketingkennis uit te kunnen peuteren.

De Daily Mail meldt enige beroering in Engeland. De firma Castrol plaatste billboards, waarop je kenteken verschijnt en een advies welke Castrol-olie geschikt is voor jouw wagentje. Camera's die een aantal meters voor zo'n billboard staan, hebben jouw kenteken gefilmd en de opname is gekoppeld aan de kentekengegevens, waarover Castrol lijkt te beschikken.
De DVLA, het officiële bureau voor kentekenregistratie, ontkent dat zij de gegevens hebben doorgespeeld, maar zou nu wel willen weten hoe Castrol aan die informatie is gekomen.

Het artikel op BBC News eindigt met de opmerking dat het verstandig zou zijn nu te bepalen hoe ver commercie en overheid mogen gaan om al onze facetten in de gaten te houden, nu we nog enige privacy hebben om te beschermen. Ik vrees dat het daarvoor te laat is. Omdat nog teveel mensen geloven dat het inleveren van privacy hen ook wat oplevert.
Niet alle mensen die autorijden weten altijd welke motorolie ze precies moeten gebruiken. Dus wat dondert het dat Castrol je er even aan herinnert welke type je in je cabrioletje moet gieten. Makkelijk toch?

En zo verkoopt de overheid veiligheid en betalen we privacy. In de EU is de laatste drie jaar het aantal terreuraanslagen rond de 500 gevallen blijven schommelen. In 2008 is het echter slechts tot 384 veroordelingen gekomen, maar zijn er wel 1009 mensen gearresteerd, tegenover ruim 700 in 2006 (gegevens te danken aan een artikeltje op GeenCommentaar, waar één van de reaguurders wees op een Europol rapport (pdf!). Moet daarvoor je e-mail gelezen worden?

Privé en publiek ben je steeds meer het bezit van commercie en overheid.

De Wie-ben-ik Test.

De Wie-ben-ik Test

Mijn identiteit is bekend. Voor de overheid ben ik een unieke streepjescode: mijn vingerafdruk. Voor de belastingsdienst ben ik een nummer. Voor mijn baas ben ik duur en voor de gezondheidszorg onbetaalbaar.

Verder ben ik gewoon Peter op dit weblog en één keer per maand te gast als P.J. Cokema op GeenCommentaar.
Verschaft dat schrijven ook een identiteit? Daar wil ik het even met u over hebben.

Er wordt wel eens gesteld dat het geschreven, zelfs als het fictie is, veel over de auteur zegt. Zelfs tussen de regels valt wellicht de unieke vingerafdruk van de schrijver te vinden.
Natuurlijk hoeft het niet zo te zijn dat de identiteit die een lezer meent te ontwaren, overeen te komen met de werkelijkheid of het zelfbeeld van de schrijver. Dat is verder ook niet zo belangrijk. Het enige dat telt is dat beide partijen hun genoegen uit de schrijverij halen. Wat dat ook moge zijn.

Nu wordt dit weblog niet voorzien van een pasfoto. Dus de lezer kan zich elk beeld van de redaktie voorstellen. Hooguit haalt men iets uit het wat algemene redaktiestatuut. Maar verder moet u het met de stukjes doen.

Puur voor de lol wil ik nu eens een lezersonderzoek doen. De Wie-ben-ik test. Niet omdat zelfreflectie tekort schiet, maar omdat het beeld dat een ander van iemand heeft, minstens zo interessant is, als het beeld dat iemand van zichzelf heeft.

Misschien wilt u de moeite nemen antwoord te geven op de vraag: welke identiteit denkt u dat deze weblogger heeft?
Er zijn bijvoorbeeld nogal wat stukjes over politieke zaken. Kunt daar uit opmaken of ik links, rechts, radicaal, conservatief, zwevende kiezer, onderbuiker of politiek onbenul ben?

En die vaste thema's over codes, keuzes en maakbaarheid? Maakt u daar uit op dat u te maken hebt met een dwangmatige neuroot of een gedreven themaonderzoeker, een dilettant die interessant wil doen of een huis-tuin-en keukenfilosoofje?

Geneer u niet, ga ongeremd u gang in de reacties. Schiet maar raak. Wellicht rolt er een profiel uit, waar ik nog mijn voordeel mee kan doen.

Geef arme landen crisismiddelen?

Geef arme landen crisismiddelen?

Hoewel we zelf in bittere armoe dreigen te vervallen, is er hier en daar nog wel aandacht voor landen die dag in, dag uit in financiële crisissen verkeren.

Zo is ‘onze’ prinses Máxima benoemd tot VN-pleitbezorger voor toegankelijke financiën voor iedereen. Ook de bewoners van de arme landen moeten toegang tot de financiële sector kunnen krijgen om een bank- of spaarrekening te openen, of een verzekering of lening af te kunnen sluiten.

Huh? Is dat wel een goed plan? Ondanks de crisis hebben banken de triggers voor onze crisis (hun constructies, haperend toezicht en bonussenbeleid) nog lang niet op orde en nu willen we al die arme mensen die banken in jagen?
Hebben ze eigenlijk wel genoeg geld om dat aan banken toe te vertrouwen? En hebben ze wel genoeg draagkracht om een verantwoord te kunnen lenen?

Nee, zegt de president van het IMF (Internationaal Monetair Fonds). De armste landen moeten meer goedkope leningen krijgen, om hun minimale welvaart een beetje op peil te houden. Tot eind volgend jaar zullen ze 55 miljard dollar aan buitenlandse financiering nodig hebben. Anders lopen de kosten van de crisis en het lijden van de mensen op, aldus de IMF-president.
Die 55 miljard dollar is ongeveer 1,7 miljard euro meer dan het financieringstekort van Nederland.

Nee, zegt ook Oxfam Novib. Door bezuinigingen op ontwikkelingshulp worden de armste landen dubbel gepakt. Door de crisis en door de vermindering van de hulp.
Ontwikkelingslanden stevenen af op een financieringstekort tussen de 352 en 635 miljard dollar, stelt Oxfam Novib. Laten we dat even middelen, dan kom je op een tekort van 493 miljard dollar. Da’s 47,5 miljard euro minder dan onze verwachte staatsschuld.

Nu helpt Nederland niet alleen de arme landen. Het is ook niet het enige land met oplopende financieringstekorten en groeiende staatsschulden. Die 55 miljard dollar waar de IMF om vraagt scharrelen de rijke landen nog wel bij elkaar. Maar de het gigantische financieringstekort van de arme landen oplossen, wordt wat ingewikkelder.

Nee, dan is het maar goed dat prinses Máxima er voor gaat zorgen dat de mensen zelf hun spaarcentjes op een bank kunnen zetten. Ze zal ongetwijfeld adviseren dat niet bij de eerste de beste IJslandse bank te doen. En leningen natuurlijk alleen bij solide, betrouwbare banken. Ik ben wel benieuwd welke banken prinses Máxima zal aanraden.
Of ze moet er voor zorgen dat die arme mensen echt toegang tot de financiële sector krijgen, zodat ze de centjes eens anders kunnen verdelen.

7 jaar schuld en boete.

7 jaar schuld en boete

Ruim zeven jaar hebben we met de zogenaamde Balkenende-kabinetten te maken. In die tijd is het saldo-overschot van 9 miljard euro teruggebracht naar een tekort van 5,6 miljard (in 2007). In 2008 en 2009 zal dat nog hoger zijn. De echte en definitieve cijfers over 2008 zijn niet goed te bepalen. Diverse bronnen melden verschillende bedragen. En de verwachting voor 2009 is net bekend gemaakt in de Miljoenennota.
De nationale schuld is in diezelfde tijd toegenomen met 7,6 miljard euro. Ook die zal voor 2008 en 2009 hoger zijn.

Als we Balkenende I tot en met IV op een rij zetten, zien we dat ze een florissante start hadden. Financieel dan. De boedel werd overgenomen van het paarse kabinet Kok II en in het eerste jaar onder Balkenende's premierschap veranderde er niet zoveel, omdat men de handen vol had aan de chaotische coalitiegenoot, de LPF.
Pas in 2003 kon Balkenende echt aan het werk, gesteund door de VVD en D66. Ondanks de strengheid van boekhouder Zalm, liepen vanaf toen de saldotekorten en de nationale schuld gestaag omhoog. (Zie deze excelsheet voor de overheidsuitgaven onder Balkenende's kabinetten).

Balkenende moet zich toen ineens herinnerd hebben dat Lubbers ongeveer hetzelfde overkwam en dat onder Wim Kok en Den Uyl de tekorten en de nationale schuld redelijk in toom zijn gehouden. En maakte de switch naar de PvdA. Zou dat helpen de saldotekorten en de nationale schuld te beperken?Nu blijkt die switch niet zo fortuinlijk te zijn. Maar dat ligt niet aan het CDA, niet aan de PvdA, zelf niet aan de CU, het ligt natuurlijk aan de crisis.

De kans is echter groot dat Wouter Bos alle verwijten zal krijgen. Het geheugen van Nederland heeft so-wie-so sterk de neiging de saldotekorten en schulden in de schoenen van alles wat links is te schuiven. En jawel, toen de PvdA deelname aan Van Agt I – II(saldotekorten) en Lubbers III (toename nationale schuld), kon het beter. Maar veel vaker waren combinaties waar CDA en VVD aan deelnamen rentmeesters met een gat in de hand (lees meer hierover bij de cijferaars op Sargasso).

De Miljoenennota 2009 gaat met het nodige gekrakeel gepaard. Het zal veel Nederlanders boven de pet gaan, terwijl men zich wel zorgen aangepraat krijgt over de tekorten en de nationale schuld. Wel, bedenk dan dat het onder Balkenende niks nieuws is. Sterker nog, onder CDA-premiers lijkt het wel een traditie. Het lijkt me goed dat ook eens te betrekken in de actuele discussie.

In de periode na de 1945 (27 kabinetten) regeerde het CDA 25x mee, waarvan 10x onder leiding van CDA-premiers. De PvdA deed 14x mee en leverde 3x een premier. De VVD zat 15x in een coalitie en had alleen een premier in het 1e kabinet na de oorlog (de VVD heette toen nog VDB).
(Zie ook
deze excelsheet voor een overzicht van kabinetten, premiers, coalities, crisissen en zittingsduur).

Ach, meende mijn oom Jaap zaliger te zeggen: of je nou door de kat of door de hond gebeten wordt. Daar had hij in zoverre gelijk in dat het natuurlijk meer moet gaan over de gevolgen van de uitgaven. Wat is er in positieve of negatieve zin, allemaal mee bereikt? Mag ik dat even, heel kort door de bocht, samenvatten?

De balans van 7 jaren Balkenende laat een overschot aan normen zien. Een reuzenberg aan handvesten, herenakkoorden, gedragscodes en niet bindende afspraken. De waarden zijn echter sterk gedaald. Een duurder wordende zorg, klimaat- en milieudoelen die maar niet gehaald worden en een scala aan veiligheidsmaatregelen, die niet alleen ingrijpen in ieders privacy, maar ook het gevoel van onveiligheid maar niet weg kunnen nemen.

Wordt het nu toch wel tijd het roer eens om te gooien?

Kadaverseks

Kadaverseks Tja, wat moet je daar nu van denken. De anatomiekunstenaars Gunther von Hagens en Angelina Whalley zijn van pan een nieuwe Bodies-tentoonstelling te maken. Bodies reisde de wereld rond met opgezette en geplastificeerde lichamen. Behalve veel bezoekers, trok het veel kritiek. Niet iedereen vond het ethisch correct dode lichamen en onderdelen zo te exposeren.

Nu hebben de Bodies-artiesten het plan opgevat een tentoonstelling samen te stellen, met als thema de seksualiteit. Het is niet de bedoeling bepaalde standjes te laten zien, zeggen de ontwerpers. Het gaat, zoals ze bij de vorige tentoonstelling ook beweerden, alleen om het functioneren van de anatomie uit te beelden (bron: Reuters.com).

Overigens: het duo wil hun eigen lichamen doneren om als geplastificeerde lijken voort te leven. “I find it a great opportunity to give something to others by donatinh my body, namely self-awareness,” aldus Angelina Whalley.

Afijn, de kritiek kan ook nu weer van alle kanten komen. Het duo zal er ongetwijfeld van verdacht worden de dollars na te jagen (sex sells) en de voorstanders van orgaandonatie zullen met spandoeken voor de musea staan. Dat je je lichaam wil plastificeren, moet je zelf weten, maar sta eerst alles af dat bruikbaar is.

Prinsjesdag: snoeien of harken?

Prinsjesdag: snoeien of harken? Het kabinet hanteert de beleidsinstrumenten weer eens op geheel eigen wijze. De begroting van het Rijk moet op de schop. De regering wenst het snoeimes te hanteren, om 35 miljard euro bij elkaar te harken. Een paar commissies krijgen een maand of tien de tijd om te kijken wat er bij de verschillende departementen valt te bezuinigen.

Ik heb er geen verstand van, dus heb ik in amper 20 minuten tijd al ruim 24 miljoen bij elkaar geharkt. Niet bij de ministeries, maar bij bedrijven die enige vorm van staatssteun hebben ontvangen en bij bestuurders, die nog steeds een salaris boven de Balkenendenorm hebben (zie deze excelsheet).

Bij de door de staat gesteunde bedrijven, die winst wisten te maken, is 2,55 procent van die winst afgeroomd. Alle bestuurders die boven de Balk-norm zitten leveren het teveel in. En zo had ik al ruim 24 duizend euro bij elkaar gescharreld, onder het motto: vele kleintjes maken een grote. Zo redeneert het kabinet ook, maar die zoekt andere kleintjes.

Waarom de winst van die bedrijven afromen? Simpel: het kabinet verdedigde de staatsteun met het idee dat de kapitaalinjecties bij de banken weer terug zouden vloeien naar de staatskas, als het weer wat beter zou gaan. De gesubsidieerde werktijdverkortingen zouden ook renderen. Bedrijven blijven overeind en daarmee is de economie gered.
De salarissen van bestuurders zijn hier en daar al omlaag gegaan. Het schiet echter nog niet op. Niet elke organisatie heeft maatregelen genomen. Die nemen we nu dus.

Als ik binnen 20 minuten ruim 24 miljoen weet te vinden, kunnen de gezamenlijke bloggers en hun reaguurders dan nog voor aanstaande Prinsjesdag de rest bij elkaar harken, zonder te snoeien in de rijksbegroting?

Update 13-09-09: Dankzij een tip van een lezer is er nu ruim € 100 miljoen bij elkaar geharkt (zie update excelsheet).

De kost gaat voor de baat uit

De kost gaat voor de baat uit Er moet eerst ergens geld in, voor er geld uitkomt. Op dat principe stoelt de economie, de staatskas en onze eigen portemonnee. Lijkt een heel gezond principe, maar het faalt door het hoge kip-en-ei gehalte.

Zou de redenering naar de letter worden genomen, dan zou je nooit iets verdienen als je met niks start. Geen geld om ergens in te steken, dus komt er ook geen geld uit. Dus wordt het principe ruim genomen. Je schat bijvoorbeeld in wat een bepaalde inleg kan opleveren en betaalt alvast een startbedrag uit de verwachte opbrengst. Die is er niet meteen, maar als alles goed gaat komt het vanzelf boven water. Gaat niet altijd goed. De huidige crisis is er een fraai voorbeeld van.

Wat ook lastig is, dat er veel zaken zijn die geen geld opleveren. We betalen er wel voor. De kost wordt verdiend met werk en een deel verdwijnt, via de belastingen, naar de algemene voorzieningen. Zorg, onderwijs, infrastructuur, defensie, noem maar op. De baat zie je niet in keiharde pegels, maar in de aanwezigheid van die voorzieningen. Geld levert geen geld op, maar verandert in iets anders.

Dat is niet naar ieders zin. Als iets wat kost, dan moet het ook geld opleveren. Zo huldigt het bedrijfsleven het principe dat de kosten aan allerlei belastingen, personeel en gebouwen wel zodanig baten oplevert, dat er sprake is van winstgroei.
Zo zijn er ook burgers die menen dat hun belastingafdracht niet naar zaken moet gaan, waar ze zelf niet wijzer van worden. Het solidariteitsprincipe kan ze gestolen worden.

Nu is onze welvaartsstaat zo georganiseerd dat louter de aanwezigheid van burgers net zoveel kost als het opbrengt. Of zo'n burger nou werkt of niet, gezond is of ziek, hier al jaren wonend of net binnengekomen, het maakt niet uit.
Per individueel geval lijken er grote verschillen te zijn. Een werkloze kost meer dan een werkende, een zieke meer dan een gezonde burger. Daar staat tegenover dat een werkloze of zieke burger een aantal mensen aan het werk houdt. Bovendien: wat ze nog aan inkomen krijgen, geven ze ook weer uit.

Het aantal werkende burgers is al jaren veel kleiner dan alle werklozen, arbeidsongeschikten, gehandicapten, kinderen en gepensioneerden bij elkaar. En is het land failliet gegaan? Nee, wonderwel is er heel wat kost gegaan naar mensen die geen baat lijken te hebben, toch draait de samenleving heel aardig.
Nu lijkt de crisis dat te verstoren, maar de oorzaak daarvan ligt louter in het feit dat er geld verdwenen is in de financiële sector, die nu overeind moet worden gehouden met geld dat eigenlijk voor andere doeleinden was bestemd. Geeft niet, zegt de staatsboekhouder, dat zien we heus wel weer terug. Wanneer en hoeveel is onbekend.

Is het dan zinvol uit te rekenen wat de kosten en de baten zijn van elke burger? Ik heb echt geen idee. Ik zou het, voor de grap, wel eens willen weten. Voor de grap. Want, zoals gezegd, alleen al door aanwezig te zijn en de dingen te doen die een ieder al zo doet, draait de hele santenkraam wel.
De berekening lijkt me echter niet te maken. Ikzelf kost de samenleving klauwen vol geld. Werk in een gesubsidieerde sector, een chronische kwaal en geen salaris waar ik de economie nou eens een substantiële boost mee kan geven.

Maar ik betaal wel huur, zorgverzekering, gas, licht en water, boodschappen en nog zo wat dingetjes. Mijn bijdrage aan de woningbouw, de energie en de supermarkt. Die weer hun financiële bijdragen leveren aan aannemers, kabelleggers en groothandelaren. Die op hun beurt de steenfabriek, de gotengravers en de landbouw en industrie van geld voorzien.

Hoe moet je nou uit die wirwar de exacte kosten en baten van een burger zien te halen?

Het kabinet lekt zelf

Het kabinet lekt zelf Het kabinet denkt het jaarlijks gerommel met de Prinsjesdagstukken te voorkomen door pas op de middag van het feestelijk gebeuren zelf de pers van munitie te voorzien.
Toch zal RTL4 natuurlijk weer als eerste delen uit de miljoenennota publiceren. Daar is eigenlijk geen spectaculair nieuws meer aan. Dat is meer een onderdeel van de traditionele rituelen geworden.
Het loont echter de moeite niet de stukken eerder boven water te krijgen. Het kabinet lekt zelf alvast wat onderwerpen naar buiten.

Geen bezuiniging op de huurtoeslag, maar wel meer offers, zoals de verhoging van de AOW-leeftijd. Balkenende belooft met veel dynamiek de lastige keuzes te maken, waar wij allen aan moeten bijdragen natuurlijk. Welke offers precies, laat de MP in het midden. De slechte boodschappen laat hij zijn partners-in-crisis meedelen.
De topinkomens (boven Balkenende-norm) krijgen te maken met een
extra belastingschijf: 60% inleveren over elke cent boven de 181.000 euro.
De Westerschelde zal dit jaar nog niet uitgebaggerd worden, maar de IJssel krijgt er wel een hoogwatergeul bij.

Wouter Bos blijft hardnekkig de bankiers tot de orde roepen en krijgt ondertussen de begroting alleen maar negatief rond, wegens een bijdrage aan het IMF.
André Rouvoet verlegt de speerpunten van zijn beleid ook naar de crisis. In plaats van het wegwerken van wachtlijsten in de jeugdzorg, investeert hij in de bouwsector. Om bij te dragen aan een beter milieu en een lagere energierekening.

De crisis zal dus centraal staan in de Miljoenennota en het totale beleid zal daar op aangepast worden. Had iemand iets anders verwacht?
De Koningin mag het nieuws brengen en een beroep doen op ons aller solidariteit. Uiteraard zal de troonrede gewag maken van de hartverwarmende steun van het volk, toen de verjaardag van Hare Majesteit zo jammerlijk ten einde kwam. Een toonbeeld van de solidariteit, die het kabinet komend jaar zo hard nodig zal hebben.
Of de monarch de troonrede ook zal aangrijpen om een troonswisseling aan te kondigen? Dat zal tussen de regels van het komende Prinsjesdagnieuws ook nog wel aan de orde komen. Mocht het zover komen, dan zal ze haar opvolger alvast veel privacy wensen.

Balkenende zal de essentie van Prinsjesdag samenvatten als: de vijf pijlkers van het kabinetsbeleid staan nog als een huis. Hij ziet zich echter genoodzaakt op te roepen tot meer geduld. Druppelsgewijs laat hij de komende dagen meer van het slechte nieuws lekken. Frits Wester hoeft geen enkele moeite te doen het Koffertje te lenen en de inhoud door te spitten. Deze keer is het kabinet hem voor.

Bange idioten.

Bange idioten En elke week wordt hij opnieuw geboren
En wreed gescheiden van het veilig water-leven,
En elke week is hem het lot beschoren
Opnieuw een bange idioot te zijn gebleven.
(Uit: De idioot in bad van
M.Vasalis)

Soms vraag je je af waarom er onderzoek gedaan moet worden, naar iets wat je bijna dagelijks onder je ogen ziet afspelen. De NWO (Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) heeft ontdekt dat er amper onderzoeksliteratuur is over geweld tegen psychiatrische patiënten. Zouden de cijfers die in andere landen bekend zijn, ook in Nederland gelden? Volgende week houdt de NWO eerst maar eens startsymposium.

De gewelddadigheid die psychiatrische patiënten zelf aan de dag leggen is alom bekend. Maar Jaap van Weeghel, directeur van het GGZ Kenniscentrum Rehabilitatie, vindt het tijd worden dat imago eens bij te stellen. Onderzoek naar geweld tegen de patiënten is een begin om de slachtoffers goed te kunnen helpen, zegt hij in het AD.
Het Kenniscentrum Rehabilitatie stelt: het gaat hierbij niet alleen om criminele handelingen door vreemden, maar ook door geweld en mishandeling door buurtgenoten, familieleden, medepatiënten en hulpverleners.

De trouwe lezer weet dat ik werk in een opvang voor dak- en thuislozen. De laatste jaren is de toestroom van psychiatrische patiënten flink toegenomen. En waar het NWO onderzoek naar wil laten doen, zien we regelmatig hier gebeuren. Twee voorbeelden.
1. Het komt nogal eens voor dat familie, buren of onbekend het budgetbeheer van een patiënt hebben overgenomen. Gaat meestal goed, maar iets te vaak maken we mee dat de patiënt wordt kaalgeplukt en soms geen geld heeft voor kleding en eten, die hij dan maar bij ons komt halen.
Wanneer wij vermoedens hebben van zulke praktijken tippen we de politie.
2. Verschillende psychiatrische patiënten verdragen elkaar niet. De schizofrenen, borderliners, depressieven met hun wisselende stemmingen, zenuwachtig gedrag en stemmetjes in het hoofd worden getreiterd door de patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. Narcisten, grote ego's, a-socialen. Hoe gek die ook zijn, ze verwijten ons de echte gekken hier binnen te laten, wat soms met bedreigingen gepaard gaat.

Dat laatste is lastig werken. We hebben sterke vermoedens dat de zwaksten buiten onze deur, in opdracht van de dominantere idioten, gedwongen worden drugs te kopen, aangezet worden tot diefstal of gewoon hun geld en andere bezittingen moeten inleveren.
Ook vermoeden we dat dit soort dubieuze contacten al in onze opvang worden gelegd. Het is dan ook dagelijks naar de koffietafeltjes lopen om te controleren wat voor gesprekken er worden gevoerd.
We melden het allemaal bij onze contacten met politie en de GGZ. Helaas, is het antwoord, kan er pas echt wat aan gedaan worden als er een heus incident plaatsvindt. Incident is het verbloemend vakjargon voor gewelddadigheid.

Ondertussen houden we de diverse patiënten in ons kleine zaaltje een beetje uit elkaar. Voorstellen om de groepen apart op te vangen, lopen stuk op gemeentelijk beleid. Ondertussen sluit de GGZ heel beroerd aan op de opvang, die noodzakelijk is nadat een patiënt is “uitbehandeld”.
De diagnose is gesteld, de medicatie bepaald en de patiënt mag de maatschappij weer in. Waar hij in zijn flatje overlast bezorgd in de buurt, in handen valt van drugsdealertjes, en na herrie en schuldenopbouw weer op straat staat.

Wat mij betreft hoeft er geen onderzoek plaats te vinden of er geweld tegen psychiatrische patiënten plaatsvindt. Een simpele rondvraag bij woningbouwverenigingen en instellingen voor maatschappelijke opvang levert genoeg cijfers op, om vast te kunnen stellen er heel snel concrete plannen moeten komen, waarbij het hele hulpverleningscircus op de schop gaat. Zodanig, dat een psychiatrische patiënt niet aan zijn lot wordt overgelaten, na ontslag uit de GGZ.

Doelgerichte samenwerking tussen de instellingen, inclusief woningbouwverenigingen en politie. Het kan betekenen dat een psychiatrische patiënt wel op zichzelf woont, maar dagelijks bezoek nodig heeft. Het kan betekenen dat er meer diverse opvang moet komen, om de groepen die elkaar bijten, uit elkaar te houden. Het kan dus betekenen dat er intensiever en meer gespecialiseerd toezicht en begeleiding komt.

We hoeven niet te wachten op onderzoek. We (mijn collega's) willen de psychiatrische patiënten beter helpen dan we nu kunnen. Het wordt zo langzamerhand erg vervelend om te zeggen, maar dan hebben we meer nodig dan we nu krijgen.

Rijkste landen vergrijzen minder

Rijkste landen vergrijzen minder Opa's en oma's worden steeds duurder. De kosten van de vergrijzing heet dat. Hoewel die vergrijzing zich nog niet in de totale desastreuze omvang heeft gemanifesteerd, worden nu al seniorenverloven afgebouwd, is langer werken zo goed als een feit en krijgen oppasoma's en opa's geen vergoeding meer voor hun informele kinderopvang.

Dat laatste heeft niks met de vergrijzing te maken. Het is een maatregel om grootouders te dwingen hun opvangkwaliteiten te bewijzen. Kunnen ze dat niet, geen vergoeding.
Wat wel met de vergrijzing te maken heeft, is dat er straks zoveel opa's en oma's zijn, dat er misschien ook op de gekwalificeerden bezuinigd gaat worden. Bovendien doet de marktwerking de prijs van opa's en oma's dalen. Hoe groter het aanbod, hoe lager de prijs.

Er is maar een manier om onder de vervelende gevolgen van vergrijzing uit te komen: stinkend rijk worden. Nederland hoort tot de groep van allerrijkste landen en opvallend is dat daar het gemiddelde kindertal stijgt, zo lezen we op VPRO's Noorderlicht.

Normaal gesproken daalt het kindertal als landen zich ontwikkelen en welvarender worden. Nu gaat het er wereldwijd steeds beter aan toe en leeft de helft van de wereldbevolking in regio's waar het gemiddelde kindertal onder de 2,1 per vrouw ligt.

De onderzoekers die Noorderlicht aanhaalt, hebben de HDI-meetlat (human development index) nog eens langs de wereld gelegd om te kijken of de stijgende welvaart, die in de 20e eeuw in steeds meer landen doorzette, invloed heeft op de vruchtbaarheid.
De verst ontwikkelde landen lieten een trendbreuk zien: het geboortecijfer neem toe. Dat biedt perspectieven voor de naderende vergrijzing, stelt Noorderlicht. In de allerrijkste landen zou het best wel eens mee kunnen vallen.

De onderzoekers tasten echter nog in het duister naar de oorzaken voor het verschijnsel. Waarom stijgt het geboortecijfer als landen een bepaalde grens aan rijkdom passeren?
Worden mensen ineens een stuk onvoorzichtiger en denkt men: met zoveel welvaart kan ons niks gebeuren dus hup, we nemen er nog wat kindertjes bij? Of zijn de allerrijksten een rolmodel? In Nederland is het koningshuis bijvoorbeeld niet onbemiddeld en heeft al jaren de gewoonte de vruchtbaarheid de vrije loop te laten.

Laten we de onderzoekers een handje helpen. Wie kan een verklaring geven voor de gesignaleerde trendbreuk?

Update: volg ook de discussie hierover op Sargasso.